شمس و طغرا
امتیاز دهید
نویسنده:
محمدباقر میرزا خسروی
امتیاز دهید
شمس و طغرا نخستین رمان ایرانی است که میرزا محمدباقر خسروی از شاهزادگان قاجار آنرا در سال 1287ه.ق نگاشته است .
در این اثر دوره آشفته حمله مغول به ایران ترسیم شده‌است و با اینکه زمینه اثر تاریخی است اما مولف آن را با روایت داستانی عاشقانه و گیرا، که سرشار از ماجراهای هیجان آفرین است همراه کرده است .
مبنای رمان «شمس و طغرا» بر وقایع تاریخی قرن هفتم هجری پایه‌ریزی شده است، اما نویسنده سعی دارد با استفاده از چاشنی عشق و هیجان بر جذابیت داستان بیافزاید. خسروی در بیان کیفیت تصنیف این داستان می‌گوید: «این کتاب، تاریخ مجملی است از وقایع بیست و چهار ساله‌ی فارس در زمان پادشاهی آبش خاتون، آخر اتابک از سلسه‌ی سلغریان و هر مطلب تاریخی و جغرافی که در آن درج نموده، از هر کتاب که التقاط شده، یک حرف از نام آن کتاب را در آغاز آن مطلب، از بهر علامت می‌نگارد که هرگاه بخواهند، به آن کتاب رجوع فرمایند».
شمس و طغرا مثل دیگر رمان‌های تاریخی، از سویی ادامه‌ی داستان عیّاری فارسی مانند سمک عیّار و امیر ارسلان است و از سوی دیگر، از رمان‌های الکساندر دوما و جرجی زیدان متأثر است، هم از اغراق‌های آن قصّه‌ها نشان دارد و هم از حادثه‌پردازی‌های محصور در چارچوب طرحِ این رمان.
بیشتر
در این اثر دوره آشفته حمله مغول به ایران ترسیم شده‌است و با اینکه زمینه اثر تاریخی است اما مولف آن را با روایت داستانی عاشقانه و گیرا، که سرشار از ماجراهای هیجان آفرین است همراه کرده است .
مبنای رمان «شمس و طغرا» بر وقایع تاریخی قرن هفتم هجری پایه‌ریزی شده است، اما نویسنده سعی دارد با استفاده از چاشنی عشق و هیجان بر جذابیت داستان بیافزاید. خسروی در بیان کیفیت تصنیف این داستان می‌گوید: «این کتاب، تاریخ مجملی است از وقایع بیست و چهار ساله‌ی فارس در زمان پادشاهی آبش خاتون، آخر اتابک از سلسه‌ی سلغریان و هر مطلب تاریخی و جغرافی که در آن درج نموده، از هر کتاب که التقاط شده، یک حرف از نام آن کتاب را در آغاز آن مطلب، از بهر علامت می‌نگارد که هرگاه بخواهند، به آن کتاب رجوع فرمایند».
شمس و طغرا مثل دیگر رمان‌های تاریخی، از سویی ادامه‌ی داستان عیّاری فارسی مانند سمک عیّار و امیر ارسلان است و از سوی دیگر، از رمان‌های الکساندر دوما و جرجی زیدان متأثر است، هم از اغراق‌های آن قصّه‌ها نشان دارد و هم از حادثه‌پردازی‌های محصور در چارچوب طرحِ این رمان.
آپلود شده توسط:
khar tu khar
1392/05/16
دیدگاه‌های کتاب الکترونیکی شمس و طغرا
چه آنکه آن سالها در دوره قاجاریه زبان دوم اشراف و اعیان ، فرانسوی بوده و غالب آنان یادگیری و دانستن زبان فرانسه را از ملزومات می دانستند، چه شاهان متاخر قاجار و چه ادیبان، محصلان و روشنفکران .
اما شخصیت "شمس" در شمس و طغرا نشان دهنده ی اشرافیتی است که حالا فقیر شده ولی روح ازادگی و بزرگ منشی دارد و این روحیه ی آزادی خواهی بورژوازی در او نفوذ کرده و مقابله با خوانین و فئودالها را خواستار است .
قهرمانان شمس و طغرا اما از دو گونه خارج نیستند یا فئودالها و خوانینی عیاش، بی رحم و خونخوار هستند و یا عیاران و عشایری واجد روحیه پهلوانی ، جنگاوری و شجاعت که صد البته از زیرکی خاصی هم بهره می برند .
یکی دیگر از ویژگی های اصلی رمان را نیز می توان نوعی بینش تعلیم مدارانه و اصلاح طلبانه دانست .
میرزا خسروی در شمس و طغرا به گرایش های ناسیونالیستی نیز روی آورده ، اما این گرایش به هیچ وجه با افراط نوشته نشده ، در واقع این حس ناسیونالیستی با اشارات مذهبی و دینی که در جای جای داستان دیده می شود بنوعی تلطیف شده . در حالی که در باقی آثار آن دوره (من جمله عشق و سلطنت ، دام گستران و داستان باستان) فقط جنبه ملی گرایی صرف لحاظ شده است .
خوشحالم که این رمان تاریخی بسیار زییا را در اینجا میبینم . همانطور که پیش از این و با مقاله B. Nikitne،( "رمان تاریخی در ادبیات فارسی امروز''، مجله Asiatique، اکتبر و دسامبر سال 1933) ترجمه سمیعی گیلانی، ذیل کتاب سقوط اصفهان اشاره شد ، این داستان اولین رمان تاریخی ایرانی است و جز نسل اول رمان های تاریخی فارسی است . نسلی که با شمس و طغرا ، عشق و سلطنت ( شیخ موسی همدانی) ، دام گستران(صنعتی زاده) و داستان باستان(محمد حسن خان بدیع) شروع شد.
رمان شمس و طغرا حدود سالهای 1286 یا 1289 هجری شمسی به نگارش در آمده است .یعنی در سالهای بحرانی مشروطیت که نقطه عطفی در تاریخ ایران بود . در آن سالها روابط گسترده فرهنگی با
غربیان (بالاخص فرانسه) ، اعزام متعلمان به خارج از کشور ، ورود معلمان فرنگی به داخل کشور، رفت و آمد سران و روشنفکران جامعه به اروپا، ورود صنعت چاپ به کشور و در نتیجه چاپ آثار فرهنگی و تاریخی جوامع اروپایی و آشنایی جامعه با تاریخ تمدن غرب، و مهمتر از همه برخوردهای نابرابر ، تجاوزکارانه و منفعت طلبانه غرب ، باعث شد که اولین نسل از داستان های ایرانی به تاریخ گذشته روی آورده و مجد و عظمت دیرین ایران را در قالب روایت منثور داستانی به تصویر بکشند و جامعه بشناسانند.
داستان شمس و طغرا همانطور که در توضیحات اشاره شده مربوط به قرن هفتم هجری قمری و دوران حکومت ایلخانان مغول است . دوره ای که اَبش خاتون به نام مغولان در پارس حکومت می کرد و آباقاخان فرمانروای ایران بود . میرزاخسروی در این اثر از تاریخ ایران بسیار استفاده کرده و در فهرستی با علایم اختصاری تمام کتب تاریخی استفاده شده و همچنین نقل قول های تاریخی را مشخص کرده است .
نویسنده توصیف بسیار گیرایی از شهرها و جزییات تاریخی آن دوره انجام داده و آنقدر به زیبایی این کار را انجام داده که خواننده غیر مطلع هم می تواند تصویری هر چند تار از دوره ایلخانان مغول
در ذهنش بسازد .
در واقع شمس و طغرا طرح کلی از یک رمان سه جلدی حجیم است که هر چند هر سه جلد آن مستقل از یکدیگر بوده اما نقطه اشتراک آنها قهرمانان داستان است که بدینسان یک مجموعه واحد
پدید آمده است.
اما قهرمان اصلی "شمس و طغرا" جنگاور جوانی است به نام "شمس" از تبار آل بویه که در سالهای آغاز داستان دچار فقر شده و داراییش منحصر است به ملک کوچکی در گوشه ای از ایالت پارس .
شمس به تصادف روزی با طغرا ( دختر زیبای یکی از خانهای مغول) برخورد میکند . عشقی دیرینه در قلب این دو جوان ریشه می زند و حوادث بعدی رمان مبارزه آنان است برای غلبه بر موانعی که بر سر راه عشقشان علم می شود . و صد البته این موانع متعدند . مثلا حکومت ، مغول ها را از ازدواج با غیر مغولان بیم و پرهیز داده .
اما حکایت فرعی دیگری شبیه به داستان های علی بابا و دزد بغداد در رمان شمس و طغرا به گیرایی پرورده شده و آن هم کشف گنجی عظیم توسط شمس در قصری با دالان های زیرزمینی و
غارهای مخفی است .
من تا حالا چند با این کتاب خوندم
واقعآ کتاب عالی.ممنون خر تو خر عزیز.