زنانی که زیر مقنعه کلاهداری کردند: زندگانی ملک‌تاج‌خانم‌نجم‌السلطنه
امتیاز دهید
نویسنده:
منصوره اتحادیه (نظام مافی)
امتیاز دهید
زندگانی ملک تاج خانم نجم السلطنه
ملک تاج نجم السلطنه (۱۳۵۰-۱۲۷۰ش)، دختر فیروز میرزا (پسر عباس میرزا نایب السلطنه) و حاجیه هما خانم (دختر بهمن میرزا بهاءالدوله) بود. با اینکه اطلاعات محدودی درباره کودکی او در دسترس است، احتمالا خواندن و نوشتن را مانند بسیاری دیگر از زنان هم مقام خود از طریق معلم خانگی فرا گرقته است. در سن شانزده سالگی با مرتضی قلی خان وکیل الملک اسفندیاری (و.۱۲۹۷ ش)، ازدواج کرد. از سال ۱۲۸۶ تا ۱۲۹۶، زمانی که وکیل الملک فرماندار بود، در شهر کرمان زندگی کردند، و سپس به تهران بازگشتند. حاصل ازدواج آنها دو دختر به نامهای ملوک خانم عشرت الدوله (همسر موثق السلطنه) و حاجیه زرین تاج خانم شوکت الدوله (همسر حاج عباسقلی سهم الملک بیات اراکی). در ۱۲۹۷ ش. سالی که شوهرش فوت کرد، نجم السلطنه با میرزا هدایت الله وزیر دفتر آشتیانی(و. ۱۳۱۰ ش.) ازدواج کرد. آنها صاحب دو فرزند به نامهای آمنه دفتر الملوک و محمد مصدق (۱۹۶۷-۱۸۸۰) شدند. (برای اطلاع): در برخی از نامه های موجود در مجموعه نجم السلطنه ابراز علاقه می کند که پسرش محمد مصدق با اشرف خانم فخر الدوله، دختر خواهرش اشرف سرور السلطنه حضرت علیا و مظفرالدین شاه ازدواج کند. بعد از آنکه مظفرالدین شاه با این ازدواج مخالفت کرد، محمد مصدق با زهرا امامی ضیاء السلطنه (سوم)، دختر ضیاء السلطنه (دوم) (دختر ناصر الدین شاه) و سید زین العابدین امام جمعه ازدواج کرد. در سال ۱۳۱۱ ش. نجم السلطنه با میرزا فضل الله خان وکیل الملک تبریزی طباطبایی دیبا (و. ۱۳۲۶ش)، ازدواج کرد و مدتی در تبریز زندگی کردند. حاصل این ازدواج یک پسر به نام ابوالحسن (ثقه الدوله) دیبا بود. به غیر از برادرش عبدالحسین میرزا فرمانفرما، نجم السلطنه دو خواهر دیگر نیز داشت: ماه سیما خانم (که در جوانی فوت کرد) و اشرف خانم سرور السلطنه، که با مظفرالدین میرزا ازدواج کرد. به اشرف خانم لقب حضرت علیا داده شد. نام نجم السلطنه از راه موقوفه وی بخشی از تاریخ اجتماعی معاصر شهر تهران شده است: وی از سال ۱۳۰۷ شمسی به فکر ایجاد بیمارستانی در ملکی که از شوهر سوم به او به ارث رسیده بود افتاد. این بیمارستان، به نام بیمارستان نجمیه، در ۱۵ آذر ۱۳۰۸ افتتاح شد و بنا به مفاد وقفنامه نظارت آن پس از نجم السلطنه به دختر ارشد او زرین تاج خانم حاجیه شوکت الدوله و بعد از او به ملوک خانم عشرت الدوله و پس از او به آمنه خانم دفتر الملوک واگذار شد
بیشتر
ملک تاج نجم السلطنه (۱۳۵۰-۱۲۷۰ش)، دختر فیروز میرزا (پسر عباس میرزا نایب السلطنه) و حاجیه هما خانم (دختر بهمن میرزا بهاءالدوله) بود. با اینکه اطلاعات محدودی درباره کودکی او در دسترس است، احتمالا خواندن و نوشتن را مانند بسیاری دیگر از زنان هم مقام خود از طریق معلم خانگی فرا گرقته است. در سن شانزده سالگی با مرتضی قلی خان وکیل الملک اسفندیاری (و.۱۲۹۷ ش)، ازدواج کرد. از سال ۱۲۸۶ تا ۱۲۹۶، زمانی که وکیل الملک فرماندار بود، در شهر کرمان زندگی کردند، و سپس به تهران بازگشتند. حاصل ازدواج آنها دو دختر به نامهای ملوک خانم عشرت الدوله (همسر موثق السلطنه) و حاجیه زرین تاج خانم شوکت الدوله (همسر حاج عباسقلی سهم الملک بیات اراکی). در ۱۲۹۷ ش. سالی که شوهرش فوت کرد، نجم السلطنه با میرزا هدایت الله وزیر دفتر آشتیانی(و. ۱۳۱۰ ش.) ازدواج کرد. آنها صاحب دو فرزند به نامهای آمنه دفتر الملوک و محمد مصدق (۱۹۶۷-۱۸۸۰) شدند. (برای اطلاع): در برخی از نامه های موجود در مجموعه نجم السلطنه ابراز علاقه می کند که پسرش محمد مصدق با اشرف خانم فخر الدوله، دختر خواهرش اشرف سرور السلطنه حضرت علیا و مظفرالدین شاه ازدواج کند. بعد از آنکه مظفرالدین شاه با این ازدواج مخالفت کرد، محمد مصدق با زهرا امامی ضیاء السلطنه (سوم)، دختر ضیاء السلطنه (دوم) (دختر ناصر الدین شاه) و سید زین العابدین امام جمعه ازدواج کرد. در سال ۱۳۱۱ ش. نجم السلطنه با میرزا فضل الله خان وکیل الملک تبریزی طباطبایی دیبا (و. ۱۳۲۶ش)، ازدواج کرد و مدتی در تبریز زندگی کردند. حاصل این ازدواج یک پسر به نام ابوالحسن (ثقه الدوله) دیبا بود. به غیر از برادرش عبدالحسین میرزا فرمانفرما، نجم السلطنه دو خواهر دیگر نیز داشت: ماه سیما خانم (که در جوانی فوت کرد) و اشرف خانم سرور السلطنه، که با مظفرالدین میرزا ازدواج کرد. به اشرف خانم لقب حضرت علیا داده شد. نام نجم السلطنه از راه موقوفه وی بخشی از تاریخ اجتماعی معاصر شهر تهران شده است: وی از سال ۱۳۰۷ شمسی به فکر ایجاد بیمارستانی در ملکی که از شوهر سوم به او به ارث رسیده بود افتاد. این بیمارستان، به نام بیمارستان نجمیه، در ۱۵ آذر ۱۳۰۸ افتتاح شد و بنا به مفاد وقفنامه نظارت آن پس از نجم السلطنه به دختر ارشد او زرین تاج خانم حاجیه شوکت الدوله و بعد از او به ملوک خانم عشرت الدوله و پس از او به آمنه خانم دفتر الملوک واگذار شد
دیدگاه‌های کتاب الکترونیکی زنانی که زیر مقنعه کلاهداری کردند: زندگانی ملک‌تاج‌خانم‌نجم‌السلطنه