جامعه و تاریخ

کتاب جامعه و تاریخ: مقدمه‌ای بر جهان‌ بینی اسلامی، تالیف مرتضی مطهری، در موضوع خود خصوصاً از نظر اثبات بى‌پایگى ماتریالیسم تاریخى و نشان دادن لغزش‌هاى روشنفکران مسلمان در تحلیل حرکت تاریخ و عوامل محرک تاریخ، کم‌نظیر و شاید بى‌نظیر است. نکته درخور توجه این که استاد مطهرى در کتاب جامعه و تاریخ، فروپاشى نظام‌هاى کمونیستى را پیش‌بینى کرده است، همچنان که بر این عقیده است که نظام‌هاى سرمایه‌دارى نیز سرنگون خواهند شد.
مقدمه ای بر جهان بینی اسلامی مجموعه ای است مشتمل بر شش جلد و آخرین اثر نگارشی استاد مطهری است. جلد پنجم این مجموعه در صدد بحث پیرامون سؤال های زیر است:
جامعه چیست؟
آیا انسان ماهیه اجتماعی است؟
ترکیب جامعه از نظر نظریه های گوناگون چگونه است؟
آیا میان جوامع، یک سلسله خواص مشترکی وجود دارد؟
تاریخ چیست؟
چرا گروهی از روشنفکران مسلمان به مادیّت تاریخی گرایش پیدا کرده اند؟
ریشه ی احساس تعهد و مسؤولیت در افراد چیست؟
تفاوت اخلاق در مکاتب مسیحیت نیچه، مارکسیسم و اسلام چیست؟
چه عواملی موجب اعتلای جامعه می شود؟
چه عواملی موجب انحطاط جامعه می شود؟
نقش شخصیت در تاریخ چیست؟