معمای شاهنامه: باستانشناسی و داستانشناسی شاهنامه - جلد ۱

این کتاب پژوهشی است بسیار دقیق درباره‌ی یکی از بزرگترین و ارزشمندترین و زیباترین آثار کلاسیک جهان «شاهنامه». نویسنده کوشیده تا با یک بررسی و نقد دقیق ثابت کند این شاهنامه‌ای که امروز در دست داریم از دو شاهنامه‌ی کاملا متفاوت تشکیل شده که بخش اول آن- که نویسنده آن را شاهنامه‌ی اصل نامیده و شامل بخش افسانه‌ای آن است- نوشته‌ی یک نویسنده‌ی گمنام است و بخش دوم آن- که بخش تاریخی آن است- نوشته‌ی فردوسی است. سیامک وکیلی در این پژوهش معتقد است که شاهنامه‌ی اصل بر اساس داستانهای اوستا نوشته شده و هنوز هم با بهترین داستانهای امروز برابری می‌کند.
ویژگی اصلی این پژوهش، کنکاش باستان‌شناسانه و روان‌شناسانه درباره‌ی شخصیت‌ها و فضای اجتماعی و سیاسی داستان‌های "شاهنامه" است. به باور نگارنده: "شاهنامه دارای دو بخش است که به طور کامل با هم تفاوت دارند. ویژگی‌های ساختی، زبان شناسی، جهان‌بینی و مانند این‌ها در هر دو بخش چنان ناهماهنگ و ناهمخوانند که می‌توان گفت دارای دو اندیشه، دو استعداد، و دو پسند جداگانه و نایکدست‌اند. برای نمونه در یک بخش سستی و ناپایداری جهان، بنیان جهان‌بینی است و در بخش دیگر آزپرستی و زیاده‌خواهی اساس جهان‌بینی است و در بخش دیگر آزپرستی و زیاده‌خواهی اساس جهان‌بینی نویسنده را می‌سازد؛ ... بر این اساس می‌توان شاهنامه را بر دو بخش جداگانه بخش‌بندی کرد بخش نخست از آغاز شاهنامه تا پایان شاهنشاهی (= امپراتوری) کیخسرو به همراه داستان رستم و اسفندیار است که شاهنامه‌ی اصلی نامیده می‌شود و بخش دوم از آغاز پادشاهی لهراسب تا پایان شاهنامه (بدون داستان رستم و اسفندیار) است که آن را شاهنامه افزوده نام نهاده‌ایم. شاهنامه‌ی افزوده نوشته‌ی فردوسی است؛ اما شاهنامه‌ی اصلی نویسنده‌ی دیگری دارد که باید برای یافتن نامش در تاریخ و تاریخ ادبیات کاوش کرد. کتابی که پیش رو دارید کوشیده تا این نظر را که کل شاهنامه نوشته‌ی یک تن نیست به اثبات برساند".