اسماعیل

کتاب «اسماعیل» (Ishmael) نوشته دنیل کوین، رمانی فلسفی منتشرشده در سال ۱۹۹۲ است که ساختاری دیالوگ‌محور شبیه روش سقراطی دارد. در این داستان، راوی ناشناس، که در پی یافتن پاسخی برای درخواست تبلیغی در روزنامه است (“معلم می‌جوید شاگردی با آرزوی راستین نجات دنیا. مراجعه حضوری.”)، با گوریل خردمندی به نام اسماعیل آشنا می‌شود که توانایی ارتباط تله‌پاتیک دارد.
در خلال مکالماتی عمیق و فلسفی با این معلم غیرمعمول، راوی درمی‌یابد که بسیاری از باورهای ریشه‌دار فرهنگی—مانند برتری انسان، تسلط بر طبیعت و جایگاه محوری ما در جهان—در واقع اسطوره‌هایی هستند که تمدن مدرن را به سمت نابودی اکولوژیکی سوق داده‌اند.
اسماعیل انسان‌ها را به دو فرهنگ عمده تقسیم می‌کند: «گرفته‌ها» (Takers) که بر تسخیر و کنترل زمین تمرکز دارند و «رهاکردگان» (Leavers) که در هماهنگی با طبیعت زندگی می‌کنند.
در این گفتگوها، اسماعیل با نقد انقلاب کشاورزی و روایت‌هایی از کتاب مقدس، از جمله داستان‌های ایجاد و سقوط انسان، به بازاندیشی بنیادین در انتظارات و دکترین‌های فرهنگی دعوت می‌کند.
این کتاب توانست جایزه Turner Tomorrow Fellowship، یکی از جوایز ادبی معتبر بین‌المللی با جایزه نیم میلیون دلاری، را از آن خود کند—جایزه‌ای که بعدها متوقف شد—و به یکی از تاثیرگذارترین آثار انتقادی در زمینه فرهنگ، محیط‌زیست و فلسفه تبدیل شد. بسیاری آن را به‌عنوان اثری قابل تدریس در مدارس و دانشگاه‌ها در رشته‌هایی همچون فلسفه، جامعه‌شناسی، زیست‌شناسی و انسان‌شناسی مورد استفاده قرار داده‌اند.
در نهایت، «اسماعیل» کتابی است که بدون داستانی پیچیده، با زبانی ساده اما معانی عمیق، مخاطب را به ژرف‌کاوی درباره انسانی که هستیم و جهانی که می‌سازیم دعوت می‌کند. دعوتی برای بازبینی ارزش‌ها و روایت‌هایی که ما را می‌سازند، و شاید مسیر دیگری برای ادامه دادن.