لباب الالباب - جلد 1

ناشر: سلسله انتشارات اوقاف گیب
سال نشر: 1906

لباب الالباب اولین تذکرۀ الشعراء زبان فارسی است که توسط محمد عوفی ، طی سدۀ هفتم هجری قمری (618) به نگارش درآمد. عوفی در این تذکره حدود 370 نفر از شاعران را، معرفی کرده است که احوال و نمونۀ اشعار بعضی از ایشان فقط در همین تذکره آمده و در آثار دیگر سراغی از آنان بدست نمی آید. لباب الالباب در واقع بیشتر از آنکه تذکره الشعرا باشد، مجموعه‌ی شعر شاعرانی است که در زمان و پیش از عوفی می‌زیستند؛ و البته اشاره‏های کوتاهی نگارنده در آغاز گزینه‏های خود از شاعران آورده که چندان دقیق نمی‌باشد. با این حال به عنوان مجموعه‌ی شعر شاعران از اعتبار و ارزش فوق‏العاده‏ای برخوردار است؛ چرا که مخاطبان خود را با نمونه‏های فراوان آثار بسیاری از شاعران قدیم آشنا می‏کند.
محمد عوفی اهل ماوراءالنهر بود، در بخارا تحصیل کرد، در اواخر سده ششم و اوایل سده هفتم مدتی در شهرهای خراسان و ماوراءالنهر به سیاحت پرداخت و سپس مدت زمان درازی را در هند گذراند. از زندگی نامه‌ی او، چون زندگی نامه برخی شاعرانی که شعرهای آنان را در کتاب لباب الالباب گردآورده است، اطلاعات چندانی در دست نیست.
محمد عوفی کتاب "جوامع الحکایات و لوامع الروایات" را نیز تالیف و کتاب "الفرج بعدالشدة" اثر "تنوخی" را از عربی به فارسی ترجمه کرد.

متن لباب الالباب نخستین بار با تصحیح انتقادی ادوارد براون و مقدمه و یادداشتهای علامه محمد قزوینی در دو مجلد در سالهای 1903 (نیمه دوم کتاب) و 1906 (نیمه نخست کتاب) در سلسله انتشارات اوقاف گیب در لندن به چاپ رسید. سعید نفیسی در سال 1335 تصحیح انتقادی جدیدی از آن را با یادداشتها و آگاهیهای تاریخی افزوده آماده ساخت که کتابفروشی ابن‏سینا آن را منتشر کرد. همچنین نسخه‌ی تازه کتاب لباب الباب، اخیراً توسط انتشارات هرمس منتشر شده، که بر اساس نسخه ادوارد بروان تنظیم شده و مقدمه و حواشی علامه قزوینی و تعلیقات و توضیحات سعید نفیسی را نیز در بر می گیرد و کشف الابیات نیز بدان افزوده شده.

نورالدین محمد عوفی بخاری، تاریخ‌نگار، مترجم و ادیب ایرانی که در اواخر سدهٔ ششم و اوایل سدهٔ هفتم هجری، می‌زیست. او به محمدبن محمد عوفی بخاری و سدیدالدین محمد عوفی نیز مشهور و ملقب است به سدیدالدین یا نورالدین.

از اعقاب عبدالرحمان‌بن عوف از صحابه پیامبر اسلام بود و بهمین سبب خاندان او به عوفی شهرت دارند.