آفرینش و تاریخ - جلد 4 تا 6

یادآوری
بیش از هزار و پنجاه سال از عمر این کتاب می‌گذرد. یادگاری است از دوره‌ی خردگرایی و اومانیسم، عصر فارابی و رازی و اخوان الصفا. دایره‌المعارفی از فلسفه، تاریخ، اسطوره شناسی تطبیقی، دین شناسی، جهان شناسی جغرافیا و رستاخیز شناسی (Eschatolory)، و در تمام این زمینه‌ها، گاه اطلاعاتی عرضه می‌دارد که در هیچ کتاب دیگری نمی‌توان یافت. در حقیقت تصویری است جامع از تلقی مردمان باستان و سه قرن اول عصر اسلامی نسبت به جهان، از آغاز آفرینش تا پایان آن.

مطهر بن طاهر مقدسی یکی از جغرافی‌دانان و تاریخ‌نگاران دوران خلافت عباسیان بوده است.وی در فلسطین و در شهر بیت المقدس متولد شده است.وی بیشتر شهرهای قلمرو حکومت اسلامی را از هندوستان تا اندلس گشته است.و به شرح و وصف آداب و رسوم اقوام نواحی که به آنجا مسافرت نموده و شرح وضعیت شهرهای آنان پرداخته است.وی در نوشتن کتابش بیشتر به مشاهدات عینی خود اتکا نموده است.

یکی از آثار وی کتاب «البداء و التاریخ» می‌باشد که برخی آن را به ابوزید بلخی نسبت می‌دهند اما افرادی مثل کلمان هوار فرانسوی این کتاب را نوشتهٔ مطهر مقدسی می‌داند.وی این کتاب را در ۶ جلد با ترجمه فرانسوی و متن عربی در پاریس منتشر نموده است. همچنین محمد رضا شفیعی کدکنی جلد پنجم و ششم آن را که در مورد ایران بوده با عنوان «آفرینش و تاریخ» به فارسی ترجمه نموده است.

مقدسی صاحب کتاب البداء و التاریخ ، در کتاب خود به ذکر داستان پیامبران و شاهان و ... می‌پردازد. او بعد از هر بخشی که درباره پیامبران است ، بخشی به نام " یادکرد اختلاف مردم در این داستان" نگاشته و نوع نگاه و نظر به داستان‌هایی را که نامعقول به نظر می رسند، ذکر کرده است. نگاه اول، تردید در مورد آن آیات است و نگاه دوم تأویل آنها. سپس او تـأویل و تردید، هر دو را رد کرده و پاسخ هایی را در اثبات نظر خود ارائه می‌دهد.