تقی زاده

سخنرانی دکتر عیسی صدیق در تالار انجمن آثار ملی در تاریخ دوشنبه ۱۸ اسفند ۱۳۴۸
شرح حال و خدمات او بتاسیس حکومت ملی و فرهنگ ایران بمناسبت چهلمین روز در گذشت او

از متن کتاب:
چهل و یک روز قبل یعنی روز سه شنبه هفتم بهمن ماه ۱۳۴۸، آخرین رهبر موثر در انقلاب مشروطه و آخرین بنیان گذار حکومت ملی، سید حسن تقی زاده در تهران خیابان نیکو رخت بدیگر سرا کشید و بازماندگان و دوستان و ستایندگان خود را غرق در اندوه و الم ساخت. چون از اوایل تاسیس انجمن آثار ملی تقی زاده عضو هیئت موسسین انجمن بوده است. این مجلس برای یادآوری از خدمات و تجلیل از مقام اجتماعی و فرهنگی آن شادروان تشکیل و مقرر شده است. بنده در این باب مختصری بعرض حضار محترم برسانم. بدیهی است شرح حال و خدمات شخصیتی که از ۱۲۵۶ خورشیدی، ۹۲ سال در این جهان زیسته و قریب هفتاد سال از عمر خود را در فراهم کردن زمینه انقلاب و شرکت در انقلاب و مبارزه با استبداد و عوامل ارتجاع و استقرار مشروطیت صرف کرده و در عین حال به تحقیق و تتبع در موضوعات ادبی و تاریخی و فرهنگی پرداخته، در مدت بسیار محدودی که در اختیار من است امکان پذیر نیست. گذشته از این ظرف سی سال اخیر، تاریخ مشروطیت بقلم چند تن از نویسندگان مبرز بسلک تحریر کشیده شده و تا حدی شرح حال تقی زاده که با مشروطیت ایران پیوستگی تام دارد، بیان گشته...