تاریخ ابن خلدون - جلد 6

کتاب «العبر و دیوان المبتدا و الخبر فی ایام العرب و العجم و البربر و من عاصرهم من دوی السلطان الاکبر» یا «تاریخ ابن خلدون» که نگارش آن در دهه های پایانی سده هشتم هجری از سوی تاریخ نگار، اندیشمند، جامعه شناس و فیلسوف نامدار تاریخ اسلام، ابوزید عبدالرحمن بن محمد، نامور به ابن خلدون ( ۸۰۸-۷۲۲ ه . ق )، انجام پذیرفت از جمله مشهورترین، مهمترین و ارزشمندترین مجموعه های مفصل تاریخ عمومی به شمار می آید.
در این کتاب، ابن خلدون بسان مورخان پیشین، تاریخ را تنها از لحاظ ظاهر که عبارت از جمع آوری حوادث و وقایع رخ داده در طول زمان است بررسی و بازبینی نکرد، بلکه از منظر بررسی علل و منشا پیدایش حوادث و رویدادها نیز آن را مورد تفقد قرار داد.
آنچه روشن است، ابن خلدون در این کتاب با قریحه انتقادی عالی خویش نه تنها کوشید وقایع تاریخی را با استخراج و بیرون کشیدن علل جزیی رخدادها و حوادث درک و تفسیرکند، بلکه سعی کرد رویدادهای تاریخی را از طریق طرح و تدوین تاریخ علمی و مبتنی بر اصول صحیح نقادی و همچنین با مرزبندی قوانین تاریخ و توجه به تطور آن مرتبط با جغرافیای انسانی و مظاهر اقتصادی، سیاسی و اجتماعی تبیین کند.