رضا شاه: سقوط و پس از سقوط

از پیشگفتار:
کتابی که از نظر خوانندگان گرامی می گذرد، با استفاده از بیش از دو هزار نامه و سند و یادداشت بکر و منتشر نشده در بایگانی عظیم و غنی موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران و همچنین بررسی دقیق ده ها جلد کتاب و صدها مقاله تدوین شده است. به یمن اسناد و مدارک ارزنده و غالباً محرمانه که هم اکنون در بایگانی موسسه یاد شده موجود است، صفحات تاریخ معاصر ایران دیگر بار با روشنی و شفافیت خاص و تنبه انگیزی تحریر می شود. سیمای دولتمردان و قدرت مداران و افکار و نیات باطنی و اغلب خودخواهانه و منفعت جویانه ایشان که به صورت نامه های خصوصی بر صفحه کاغذ می تراویده، اکنون پیش روی نسل معاصر قرار می گیرد. اینان در این نامه ها و مدارک خصوصی ماسک ها را از چهره برداشته، آیینه دل گشوده و تمنیات خود را گاه به صورت گله و شکایت و گاه به صورت ندبه و ناله بیان داشته اند. در واقع روکش رنگینی که با توسل به دروغ و تبلیغات، افکار و آمال این به اصطلاح نام آوران را پوشانده بود کنار رفته و چهره واقعی ایشان را آشکار کرده است.
دودمان پهلوی به جای اینکه به ملت و میهن و خاستگاه و دین و آیین و سنگپایه های هویت ایرانی خود وابسته باشد پیوسته چشم به قبله فرنگ دوخته بود و هر آنچه بیگانه صاحب نفوذ امر می فرمود بدون چون و چرا به دیده منت و فرمانبری می گذارد و به اشاره سرانگشت اجنبی تاج و تخت را رها می کرد و راهی دیار بیگانه می شد.
چگونه است شهریاری که بیست سال - چهار سال در سمت وزارت جنگ و ریاست وزرا و شانزده سال در مسند شاهنشاه! - بر ایران فرمان می راند، شهریاری که رعایای شاه پرست فرمانبرش از او سخت بیمناک و هراسانند، شهریاری که شعله های سوزنده خشمش هرکس و هر خانواده ای را می سوزاند و نابود می کند، شهریاری که زندانها ساخته است، صدها تن را به جوخه تیرباران سپرده، کاخهایش از مازندران تا خراسان و تهران و املاکش از باختر تا خاور و از شمال تا جنوب گسترده است؛ به آسانی و با خفت و خواری دست از پادشاهی می شوید، به چند سطر استعفا می دهد و علت استعفا را هم از سر مصلحت و به دروغ سالخوردگی و تحلیل نیروی جسمی قلمداد می کند و به شتاب راه خروج از کشور را پیش می گیرد؟!...