خلاصه کتاب احساسات چگونه ساخته می شوند

زندگی اسرارآمیز مغز

خلاصه کتاب «احساسات چگونه ساخته می شوند» (How Emotions Are Made) چکیده اثر «لیزا فلدمن بارت» (Lisa Feldman Barrett)، عصب‌پژوه و روان‌شناس برجسته‌ی آمریکایی است که در سال ۲۰۱۷ منتشر شد. این کتاب یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین آثار معاصر در حوزه‌ی علم عصب‌شناسی احساسات و روان‌شناسی شناختی به شمار می‌آید و تصویری کاملاً تازه از ماهیت هیجانات انسانی ارائه می‌دهد.
بارت در این اثر، نظریه‌ی سنتی درباره‌ی احساسات—که آن‌ها را واکنش‌های جهانی، ثابت و از پیش تعیین‌شده‌ی مغز می‌دانست—به چالش می‌کشد. او با تکیه بر دهه‌ها پژوهش علمی نشان می‌دهد که احساسات ساخته می‌شوند، نه کشف؛ یعنی مغز ما بر اساس تجربیات گذشته، پیش‌بینی‌ها و بافت فرهنگی، هیجانات را در همان لحظه می‌سازد. از دید او، هیچ احساسی در مغز «ذاتی» نیست، بلکه مفهومی است که ذهن ما برای تفسیر بدن و محیط شکل می‌دهد.

بخشی از کتاب احساسات چگونه ساخته می شوند:
«روزی روزگاری، در دهه‌ی ۱۹۸۰، فکر می‌کردم قرار است روان‌شناس بالینی شوم. وارد دوره‌ی دکتری در دانشگاه واترلو شدم، با این تصور که قرار است ابزارهای کار را بیاموزم، روان‌درمانگر شوم و روزی بیمارانم را در مطبی شیک اما متین درمان کنم. قصد داشتم مصرف‌کننده‌ی علم باشم، نه تولیدکننده‌اش. مطمئناً هیچ نیتی برای به چالش کشیدن باورهای بنیادین درباره‌ی ذهن نداشتم، باورهایی که از زمان افلاطون پابرجا مانده بودند. اما زندگی گاهی شگفتی‌های کوچکی را سر راه‌مان می‌گذارد.
در همان دوران تحصیلات تکمیلی بود که نخستین تردید در من نسبت به نگاه کلاسیک به احساسات شکل گرفت. آن زمان مشغول تحقیق درباره‌ی ریشه‌های عزت‌نفس پایین و تاثیر آن بر اضطراب یا افسردگی بودم. پژوهش‌های متعددی نشان داده بودند که وقتی مردم در رسیدن به ایده‌آل‌های خود ناکام می‌مانند، افسرده می‌شوند، و وقتی از معیارهای تعیین‌شده توسط دیگران عقب می‌افتند، دچار اضطراب می‌شوند. اولین آزمایشم در دوره‌ی کارشناسی ارشد تلاشی بود برای بازتولید همین پدیده‌ی شناخته‌شده، پیش از آنکه فرضیه‌های خودم را بر اساس آن بنا کنم.
در طول این آزمایش، از داوطلبان زیادی خواستم با استفاده از فهرست‌های استاندارد علائم، میزان اضطراب یا افسردگی خود را گزارش کنند. پیش‌تر در دوران کارشناسی آزمایش‌های پیچیده‌تری انجام داده بودم، پس انتظار داشتم این یکی بسیار ساده باشد. اما نتیجه کاملاً شکست خورد.»