روانشناسی تاریک

کتاب «روان‌شناسی تاریک» نوشته‌ی مایکل پیس با عنوان اصلی Dark Psychology ۱۰۱ یکی از آثار پرفروش در زمینه‌ی شناخت و مقابله با رفتارهای دستکاری‌گرانه و کنترل‌گرانه‌ی انسان‌هاست. این کتاب کوتاه اما پرمحتوا، بیشتر با هدف آگاهی دادن به خوانندگان درباره‌ی ابزارهای روانی‌ای نوشته شده که بعضی افراد از آن‌ها برای فریب یا سلطه بر دیگران استفاده می‌کنند.
مایکل پیس در این اثر توضیح می‌دهد که «روان‌شناسی تاریک» در واقع شاخه‌ای از روان‌شناسی است که به مطالعه‌ی ذهن، افکار و رفتارهایی می‌پردازد که برای تاثیرگذاری، سوء‌استفاده یا کنترل دیگران به کار می‌روند. او این مفهوم را نه به‌عنوان علمی رسمی بلکه به‌عنوان مجموعه‌ای از فنون و الگوهای رفتاری معرفی می‌کند که می‌تواند در روابط روزمره، سیاست، تجارت یا حتی زندگی شخصی به کار رود.
در بخش‌های ابتدایی کتاب، نویسنده به تعریف مفاهیمی مانند دستکاری ذهنی، کنترل عاطفی و نفوذ روانی می‌پردازد. سپس مثال‌هایی از رفتارهای معمول ارائه می‌دهد که در ظاهر عادی‌اند اما در واقع با هدف تاثیرگذاری پنهان انجام می‌شوند. او توضیح می‌دهد که افراد خودشیفته، جامعه‌ستیز یا کسانی که از عقده قدرت رنج می‌برند، بیشترین گرایش را به استفاده از این تکنیک‌ها دارند.
در ادامه، کتاب به معرفی ابزارهایی می‌پردازد که از طریق آن‌ها می‌توان اثرگذاری بر ذهن دیگران را افزایش داد، از جمله زبان بدن، لحن گفتار، کنترل احساسات، تکرار پیام‌ها و ایجاد وابستگی عاطفی. نویسنده هشدار می‌دهد که این روش‌ها در دست افراد بی‌وجدان می‌توانند بسیار خطرناک باشند. با این حال، هدف اصلی او آموزش دفاع روانی است — یعنی اینکه چگونه افراد بتوانند این نشانه‌ها را در دیگران تشخیص دهند و از قربانی شدن در برابر آن‌ها جلوگیری کنند.
در بخش پایانی، پیس درباره‌ی اخلاق استفاده از روان‌شناسی تاریک صحبت می‌کند. او می‌گوید هرچند شناخت این روش‌ها می‌تواند قدرت فرد را در تعاملات انسانی بالا ببرد، اما نباید آن‌ها را برای کنترل و آسیب به دیگران به کار برد. در واقع، تسلط بر روان‌شناسی تاریک باید به‌منزله‌ی ابزاری برای محافظت از خود و تقویت آگاهی باشد، نه برای سوء‌استفاده.