دفتر خاطرات یک خر

کتابِ «دفترِ خاطراتِ یک خر» که در فارسی با عناوینِ «خاطراتِ یک الاغ» یا در قدیم‌ترها «خرنامه» هم شناخته شده، ترجمه/اقتباسی از رمانِ فرانسویِ Mémoires d’un âne اثر سوفی، کنتس دو سگور است؛ کتابی که نخستین‌بار در سال ۱۸۶۰ منتشر شد و از ادبیات کودک و نوجوانِ کلاسیکِ فرانسه به شمار می‌آید.
نثرِ اثر به‌صورت خودنوشتِ یک الاغ به نام «کادی‌شون» (Cadichon) است و او در قالبِ خاطراتش از زندگیِ متعددِ خود با صاحبانِ گوناگون، بدرفتاری‌ها و مهربانی‌ها، ماجراها و مشاهده‌های ساده و در عین حال تامل‌برانگیز درباره آدم‌ها می‌گوید؛ روایت ترکیبی از طنزِ ملایم، اخلاق‌گرایی و تصویرگریِ شرایط اجتماعیِ آن زمان دارد و صحنه‌هایی مثل فرار موقتِ الاغ از صاحب ظالم و نیز رفتارهای نیک یا بد صاحب‌ها در داستان مطرح می‌شود.
این کتاب جزو مجموعه‌های «Bibliothèque rose» و همچنان به‌عنوان اثری محبوب و کلاسیک برای کودکان شناخته می‌شود و نسخه‌ها و بازنشرهای متعددی در فرانسه و زبان‌های دیگر داشته است.