شرح حال شعرای دشتستان بزرگ

کتاب «شرح حال شعرای دشتستان بزرگ» دریچه‌ای است گشوده به تاریخ گمنام اما پُرمایه‌ی ادبیات محلی جنوب ایران. اثری پژوهشی و ماندگار از دکتر هیبت‌الله مالکی که با دقت، دلسوزی و شناخت عمیق از فرهنگ بومی، زندگی و شعر ۴۷ تن از شاعران دشتی، دشتستان، تنگستان و مناطق جم و ریز را در قالبی منظم و مستند گردآوری کرده است.
نویسنده با وسواسی تحسین‌برانگیز، نه تنها به زندگی‌نامه و آثار این شاعران پرداخته، بلکه زمینه‌های فرهنگی، تاریخی و زبانی منطقه را نیز به‌زیبایی کاویده است. در بخش‌هایی از کتاب، تاملی دقیق بر گویش محلی مردم دشتستان و پیوند آن با زبان‌های باستانی ایران از جمله پهلوی و فارسی دری ارائه شده که خود به ارزش علمی اثر افزوده است.
شاعرانی مانند احمدخان دشتی، افسرده جمی، ترجمان، باکی برازجانی، بهادرالسلطنه، و کرم مرزبان، هر یک بخشی از هویت ادبی جنوب‌اند که در این کتاب از حاشیه فراموشی بیرون کشیده شده‌اند. اشعار آنان، همراه با توضیحات تاریخی و زبانی، نه‌فقط برای پژوهشگران ادبیات، بلکه برای هر دلداده‌ای به فرهنگ و اصالت‌های محلی خواندنی و روشنگر است.
شرح حال شعرای دشتستان بزرگ فراتر از یک فهرست زندگی‌نامه‌ای است؛ سندی است از جریان زندگی، رنج، احساس، و اندیشه شاعرانی که در میان خاک و آفتاب جنوب، صدای خویش را به گوش تاریخ رساندند. این کتاب پلی است میان دیروز و امروز، میان شعر و مردم.