خلاصه کتاب مائوئیسم

تاریخچه جهانی

خلاصه کتاب «مائوئیسم» (Maoism) گزارشی‌ست کوتاه از کتاب «جولیا لاول» (Julia Lovell)، تاریخدان و نویسنده بریتانیایی که در سال ۲۰۱۹ منتشر شده است. لاول در این کتاب تاثیرگذار، روایتی جامع و عمیق از چگونگی گسترش ایدئولوژی مائوئیسم از چین به سراسر جهان ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد که مائوئیسم نه تنها یک پدیده صرفاً چینی، بلکه یک جریان سیاسی با نفوذ جهانی بوده که از آسیا تا آفریقا، آمریکای لاتین و حتی کشورهای غربی گسترش یافته است. نویسنده با بهره‌گیری از منابع اصلی و مصاحبه‌های متعدد، تاثیر اندیشه‌های مائو تسه‌تونگ بر جنبش‌های انقلابی، مبارزات ضداستعماری و تحولات سیاسی قرن بیستم را بررسی می‌کند. لاول همچنین به پیامدهای اجتماعی، سیاسی و انسانی اجرای سیاست‌های مائوئیستی در نقاط مختلف جهان می‌پردازد و تصویری موشکافانه از میراث پیچیده و متناقض این ایدئولوژی ارائه می‌دهد.
این اثر برنده جایزه معتبر کروزیر-بریگس انجمن تاریخی سلطنتی بریتانیا شده است.

بخشی از کتاب مائوئیسم:
«مائوئیسم هرگز صرفاً یک ایدئولوژی سیاسی محدود به مرزهای چین نبود، بلکه به مثابه یک ویروس فکری عمل کرد که از طریق شبکه‌های پیچیده‌ای از روابط بین‌المللی، ادبیات انقلابی، سفرهای دیپلماتیک و پشتیبانی‌های مالی و نظامی، از پکن به سراسر جهان گسترش یافت. در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰، در حالی که جنبش‌های آزادی‌بخش ملی در آفریقا و آسیا در اوج خود بودند، مائوئیسم با وعده‌های رهایی از استعمار و امپریالیسم غرب، به یک نیروی الهام‌بخش جهانی تبدیل شد. در نپال، پرو، هند و فیلیپین، گروه‌های چریکی با الهام از استراتژی «جنگ خلق» مائو، مبارزات مسلحانه طولانی‌مدتی را آغاز کردند. حتی در قلب کشورهای غربی مانند ایالات متحده، فرانسه و ایتالیا، جوانان روشنفکر و ناراضی، کتاب سرخ کوچک مائو را در دست گرفتند و خود را پیروان انقلاب فرهنگی چین معرفی کردند، بی‌آنکه از واقعیت خشونت‌بار و مرگبار این تحول در داخل چین آگاه باشند. این تناقض شگفت‌آور، یعنی شکاف عمیق بین تصویر آرمانی مائوئیسم در خارج از چین و واقعیت تلخ آن در داخل این کشور، یکی از ویژگی‌های اصلی تاریخ جهانی این ایدئولوژی است.
آنچه مائوئیسم را از سایر نسخه‌های کمونیسم متمایز می‌کرد، ترکیب منحصر به فردی از ناسیونالیسم، میلیتاریسم، اراده‌گرایی انقلابی و بی‌اعتمادی به نخبگان بود. مائو با ردّ اولویت مارکسیستی طبقه کارگر صنعتی، دهقانان را به عنوان نیروی اصلی انقلاب معرفی کرد و با این نوآوری، کمونیسم را برای جوامع عمدتاً روستایی جهان سوم جذاب‌تر ساخت. او همچنین بر قدرت اراده انقلابی تاکید می‌کرد و معتقد بود که «قدرت سیاسی از لوله تفنگ بیرون می‌آید». این جمله معروف، چکیده‌ای از فلسفه عمل مائو بود که برای بسیاری از رهبران جنبش‌های آزادی‌بخش جذابیت خاصی داشت. در کامبوج، پل پوت و خمرهای سرخ، الهام گرفته از انقلاب فرهنگی چین، تلاش کردند تا جامعه خود را به صورت رادیکال دگرگون کنند و در این راه، نزدیک به یک چهارم جمعیت کشور را قربانی کردند.»