ترک ها چگونه مسلمان شدند؟

از مقدمه کتاب:
ترک ها چگونه مسلمان شدند؟ این پرسش که به ظاهر کوتاه و آسان می نماید، به پاسخ مفصل تری نیاز دارد. در این رهگذر لازم است اشاره ای به ابتدای پیدایش ترکها در تاریخ و تحولات سیاسی اجتماعی و فرهنگی آنان نمود، مناسبات آنان را با همسایگان خود به طور مختصر یادآوری کرد و بالاخره به دوران ظهور اسلام در شبه جزیره عربستان و به گسترش تدریجی اسلام و پذیرش آن از سوی ترکها پرداخت. خاستگاه اصلی ترکها در آسیای میانه احتمالا در منطقه گسترده ای میان چین، مغولستان، روسیه، قزاقستان و قرقیزستان کنونی بوده که «آلتای» نام دارد. در زمان تاسیس نخستین دولت ترکها در صحنه تاریخ در قرن ششم میلادی، اکثریت اجتماعات ترکها در دشتهای میان دو امپراتوری چین و ایران و به صورت قبیله های کوچ نشین می زیستند. بخشی از آنان نیز که در واحه های راه ابریشم می زیستند، شهری و یکجانشین شده بودند.
از ظهور اسلام در شبه جزیره عربستان تا اوایل دوره عباسیان، اعراب ابتدا عربستان و سپس خاورمیانه ایران و شمال آفریقا و بخشی از جنوب غربی اروپا را تسخیر کرده و حکومت خود را در این امپراتوری برقرار نمودند.
هنگام ظهور و آغاز گسترش اسلام در اوایل قرن هفتم میلادی، اکثریت ترکها هنوز باورهای شمنی داشته و در دشتهای اوراسیا می زیستند. آنها با اعراب و اسلام دستکم پنج تا شش هزار کیلومتر فاصله مکانی داشتند. برخی از اقوام و قبایل نزدیک به ترکها مانند «اغورها» و یا «بلغارهای ولگا» به سوی دشتهای اوراسیای غربی شمال دریای سیاه و جانب بالکان کوچ کرده بودند. برخی دیگر به صورت گروه های جداگانه به سرزمینهای هم مرز با ایران و بیزانس نفوذ کرده و حتی در این مناطق ساکن شده، اما هنوز حضور قابل توجهی در این سرزمینها نداشتند. این وضعیت ترکها مقارن سالهای ۶۵۰ م بود...