سنت و تجدد در حقوق ایران

از پیشگفتار:
تاکنون درباره فلسفه حقوق کتب و رساله های متعددی به زبان فارسی انتشار یافته است اما کمتر به این معنی توجه شده که فلسفه در بینش حقوقی دارای چه موقع و مقامی است. افزون بر این نسبت سنت و تجدد در حقوق از نظر فلسفه به هیچ روی مورد عنایت قرار نگرفته است. به جرات میتوان گفت که نسبت سنت و تجدد در بینش حقوقی ما هنوز آن طور که سزاوار است روشن نیست. اصلاً مقصود از تجدد (مدرنیته) چیست و ویژگیهای دوران مدرن کدام است؟ آیا عصر جدید دنباله دوران استیلای سنت است و یا نحو و وجهی تازه از هستی و تاریخ و فرهنگ است که به هیچ لحاظ با خصایص دوران سنت سازگار نیست؟ میتوان گفت پرسش اصلی در این زمینه به ماهیت و گوهر دوران جدید باز می گردد.
بری اسمارت مدعی است که سابقه واژه مدرن به قرن پانزدهم میلادی باز می گردد. واژه لاتینی modernus در آن زمان برای بازشناختن و تفکیک میان عصر ایمان مسیحی در قیاس با دوران الحادی گذشته بکار می رفت. بعضی گفته اند ریشه مفهوم مدرنیته را باید در آثار فلسفی کانت جستجو کرد. کانت وقتی سخن از تاریخ جهان به میان آورد مراد او بریدگی از گذشته و مکاشفه در حال بود. امروزه واژه های گوناگونی در زبانهای اروپایی برای افاده معنای نوجوئی و تجدد و نوگرائی و نوسازی بکار می رود (modemization, modernism, modernity). هر چند سه واژه اخیر از یک ریشه مشتق گردیده اند اما هر یک دارای موارد استعمال و کاربرد بخصوصی است که آنها را از یکدیگر ممتاز می سازد. شاید بتوان گفت مدرنیته هر چند با مدرنیسم دارای پیوندی نزدیک است اما به دریافت ذهنی نو از جهان هستی و تاریخ اطلاق می شود...