خلاصه کتاب مراقبت و تنبیه

مراقبت و تنبیه: تولد زندان

معرفی کتاب مراقبت و تنبیه:
خلاصه کتاب «مراقبت و تنبیه» (Discipline & Punish) اهم مطالب کتاب برجسته «میشل فوکو» (Michel Foucault)، فیلسوف و متفکر فرانسوی است که در سال ۱۹۷۵ با عنوان اصلی "Surveiller et punir: Naissance de la prison" منتشر شد. این کتاب یکی از ارزشمندترین آثار در حوزه جامعه‌شناسی و فلسفه سیاسی قرن بیستم به شمار می‌رود.
فوکو در این اثر به بررسی تحول نظام‌های مجازات و کنترل اجتماعی از قرن هجدهم تا عصر مدرن می‌پردازد. او نشان می‌دهد چگونه جامعه مدرن از شیوه‌های خشن و نمایشی مجازات به سمت روش‌های نامرئی‌تر انضباط و کنترل حرکت کرده است. مفهوم پانوپتیکون (سراسربین) که فوکو از آن به عنوان استعاره‌ای برای جامعه مدرن استفاده می‌کند، نشان می‌دهد چگونه قدرت از طریق نظارت دائمی و درونی‌سازی هنجارها اعمال می‌شود.

بخشی از کتاب مراقبت و تنبیه:
«تنها چند دهه کافی بود تا بدن شکنجه‌شده، قطعه‌قطعه شده و به نمایش گذاشته شده، از انظار عمومی محو شود. بدن محکوم دیگر هدف اصلی سرکوب کیفری نبود. اعدام از یک نمایش طولانی خشونت به یک عمل دقیق و لحظه‌ای تبدیل شد. تماس مستقیم میان قانون و بدن مجرم از میان رفت. این لمس اکنون باید با نوعی سنجیدگی و فاصله همراه می‌شد. این تحول نه تنها در شیوه‌های مجازات، بلکه در کل مناسبات قدرت در جامعه رخ داد. گویی شرم از مجازات کردن جای خشم از جرم را گرفته بود. عدالت دیگر با افتخار خشونت خود را به نمایش نمی‌گذاشت؛ بلکه آن را پنهان می‌کرد.
این گذار از مجازات نمایشی به انضباط نامرئی، تنها یک تغییر در روش‌ها نبود؛ بلکه نشان‌دهنده تحولی عمیق در ساختار قدرت بود. قدرت مدرن دیگر نه از طریق نمایش خشونت، بلکه از راه نظارت دائمی، طبقه‌بندی افراد، و ایجاد هنجارهای رفتاری اعمال می‌شد. زندان، مدرسه، بیمارستان، کارخانه - همه این نهادها با منطقی مشابه عمل می‌کردند: جداسازی، نظم‌دهی، و نظارت. هدف این نبود که بدن‌ها را شکنجه کنند، بلکه می‌خواستند روح‌ها را تربیت کنند. این شیوه جدید اعمال قدرت، کارآمدتر، اقتصادی‌تر و در عین حال نافذتر از خشونت عریان گذشته بود.»