افکنش گنجنگاری و اسطرلاب

کتابی در ۱۴۵ صفحه که بیست صفحه آن رنگی است درباره افکنش گنجنگاری است ، که پیشتر به افکنش اسطرلابی مشهور بود . افکنش گنجنگاری معادل انگلیسی Stereographic projection است واژه افکنش از فعل افکندن معادل Project انگلیسی است . نور افکن شاید مفهوم را برساند . مبانی این افکنش بیش از دو هزار سال است که دانسته و از نیاز ستاره شناسان یا منجمان آن زمان ها برای کمک به محاسبات نجومی به وجود آمده ، که سر انجام در ساخت اسطرلاب تجلی یافته است . اما بهره برداری از افکنش گنجنگاری امروزه محدود به اسطرلاب نیست بلکه در هندسه و فن آوری مورد استفاده قرار میگیرد . برای نمونه پوانکاره و کلاین از ان برای مدل سازی هندسه لباچفسکی در هندسه اقلیدسی استفاده کرده و هم ارزی این هندسه را با آن نشان داده اند .
نخستین رساله مربوط به افکنش گنجنگاری را به بطلمیوس منتسب میکنند که در سال های ۱۰۰ پس از میلاد در مصر میزیسته است . هیچ اثری در این رابطه از ایشان باقی نمانده ، اما ترجمه عربی آن که نام مترجم هم نا معلوم است باقی است . نخستین اثبات هندسی توسط فرغانی حدود ۱۰۰۰ سال پیش انجام یافته است و رساله او موجود است .
این کتاب نخست قرار بود که تنها ترجمه کتاب " افکنش گنجنگاری" نوشته روزنفلد و سرگییوا باشد . اما کتاب ترجمه شده برای خواننده با دانش بالای هندسه و ریاضی مناسب بود . بنابراین تصمیم گرفتم که دانش های ریاضی که به دید من برای درک بهتر کتاب گفته شده مفید است را نیز به آن بافزایم
اسطرلاب وسیله ای است زاویه یاب همراه با بخش محاسبات بر پایه افکنش گنجنگاری . از کاربردهای اسطرلاب تعیین زمان دقیق خورشیدی و تقویم است . بخش های مربوط به اسطرلاب تماما نگارش اینجانب است . با وجود اینکه در ساخت و توسعه اسطرلاب ایرانی ها سهم به سزایی دارند ، بر خلاف امروزه ایران ، اسطرلاب در غرب همچنان طرفدار دارد . ابزار بسیار مفیدی است که کاربردهای زیادی دارد و برای هر طبیعت گردی داشتن آن مفید است . تاریخ ، مبانی هندسی و طراحی ، ساخت و بعضی از کاربردهای اسطرلاب شرح داده شده است