سفرنامه یوهان شیلت برگر

بردگی و سفرهای یوهان شیلت‌برگر در ایران، اروپا، آسیا و آفریقا (۱۴۲۷۱۳۹۶م./ ۸۳۱۷۹۸ق.)

از مقدمه مترجم:
یوهان شیلت برگر یکی از اسرای جنگ بزرگ نیکوپولیس (۲۸ سپتامبر ۱۶/۱۳۹۶ ذی الحجه ۱۹۸ ق) بود که به دلیل جوانی از مرگ گریخت در خدمت دولت عثمانی درآمد. سالهای نخستین اسارت او در آسیای صغیر سپری شده اما مسیر حوادث او را به شمال آفریقا، شبه جزیره عربستان، ایران آسیای میانه هند و در نهایت به روسیه کشاند و از آنجا موفق شد به اروپا فرار کند. شرح زندگی این سرباز آلمانی در طول این سالها و سفرهای اجباری او در مقدمه مصحح که متن را انگلیسی هم ترجمه کرده است. با تفصیل تمام بیان شده است بنابراین نیازی به تکرار آنها نیست و فقط به مطالبی پرداخته میشود که مصحح بها به آنها توجه نکرده است.
در حالی که پرداختن به آنها برای نشان دادن اهمیت این کتاب ضروری به نظر می رسد. وقتی شیلت برگر به اسارت درآمد، تیمور بر ماوراالنهر ایران و عراق عرب مسلط شده بود. مصر، سوریه و حجاز زیر سلطه ممالیک بودند عثمانی ها بر بخش اعظم آسیای صغیر تسلط یافته و در حال گسترش فلمرو خود به سمت اروپا بودند. بنابراین شیلت برگر زمانی وارد سرزمین های اسلامی شد که سه قدرت اصلی یعنی تیمور، بایزید و ممالیک مصر برای گسترش قلمرو خود در حال جدال بودند.
شبلت برگر شاهد این منازعات بوده و او آنها را به تصویر می کشد. گزارشهای او با جنگ نیکوپولی آغاز می شود. نوشته هایش یکی از معتبرترین گزارشهایی است که از این جنگ مهم به جای مانده است. بنابراین، تمام پژوهشهایی که در این مورد انجام شده است به میزان زیادی به این گزارش اتکا می کنند. او بعد از خاتمه جنگ از مرگ نجات یافت و در کنار بایزید اول عثمانی، در بسیاری از وقایعی که تا جنگ آنقره در آسیای صغیر اتفاق افتادند حضور داشت در نتیجه، اطلاعات با ارزشی درباره روند گسترش امپراتوری عثمانی در این دوره و برافتادن امیرنشین های آسیای صغیر و ارمنستان صغیر در نوشته هایش یافت می شود. گزارش جنگ آنقره آخرین بخش نوشته های شیلت برگر درباره عثمانیهاست که با وجود اختصار، بسیار ارزشمند است...