اهلی سازی گیاهان

اهلی‌سازی محصولات زراعی و باغی و کشف کشاورزی یکی از مهمترین دستاوردهای بشریت است. گیاهان بزرگترین میراث بشر می توان دانست. انسان با گزینش عمدی و غیر عمدی اجداد محصولات زراعی منجر به چنین تغییرات پیچیده‌ای در گیاهان شده است. بر اساس اسناد تاریخی و علمی یکی از مناطقی که برای اهلی‌سازی گیاهان تاکنون شناخته شده است در بین روخانه‌های دجله و فرات بین‌النهرین شامل کشورهای امروزی ایران، عراق، ترکیه و سوریه رخ داده است. در ادوار تاریخی، مردم با کاشت بذر گیاهان مرغوب و مراقبت از آنها، اقدام به برداشت مواد غذایی مورد نیاز خود از بذور کاشته‌شده می‌کردند. از بین محصولاتی که سالیان دور اهلی‌سازی شده‌اند و تاکنون ادامه داشته است، می‌توان به هلو، سیب، انار و پسته اشاره کرد.
نگارنده بر این باور است که طبق مطالعات جامع در خصوص آغاز کشاورزی در مناطق مختلف ایران و دنیا، پیدایش کشاورزی را صرفا بومی و وابسته به محیط زیست می داند. به طوریکه عدم شواهد باستان گیاه شناسی در دیگر مناطق دارای پتانسیل کشاورزی به طور مثال در گیاهان باستانی، جو و گندم، که از قدیمی ترین گیاهان اهلی شده توسط بشر در مناطق مختلف آسیای جنوب غربی مانند نواحی مختلف در زاگرس که پیشینه پربار در زمینه کشاورزی دارد، دلیل بر جابه جایی و یا تجارت آن بوسیله بشر نمی باشد. بلکه علت اصلی آن را فقدان کاوش های وسیع باستان شناسی و وجود شواهد کافی برای زیست محیطی قلمداد کردن پیدایش کشاورزی است. همچنین، ژنتیک اهلی سازی گیاهان وابسته به شرایط محیطی منطقه بوده است.
اهمیت اهلی سازی گیاهان و پیدایش و مسیر پراکندگی گونه ها گیاهی در دنیای قدیم که خود به تنهایی می تواند در علوم اصلاح نباتان و بیوتکنولوژی به عنوان پایه های پیوندی و یا به عنوان منابع ژنتیکی استفاده شود. این کتاب در هفت فصل تالیف و گرد آوری شده است. در این کتاب به توضیح و تعریف جامعی از اهلی سازی گیاهان پرداخته شده است و همچنین اهلی شدن انواع میوه ها و گیاهان دارویی پرداخته شده است. بررسی ریشه های فرضیه بومی بودن پیدایش کشاورزی و روش های استخراج دی ان ای های باستانی، اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی گیاهی در فصل های دیگر بحث شده است.