بهداشت روانی در نگاه اسلام

موضوع کتاب حاضر بهداشت روانی از منظر دین مبین اسلام می باشد. دین اسلام به عنوان آخرین دین الهی دینی چند وجهی بوده که در عین توجه به آخرت، به دنیا و روابط انسانها در این جهان هم می پردازد و به بهترین وجه ممکن دستورات و قوانین الهی برای سلامت جسم و روح بشر ارائه میکند. در همین راستا مولف به بررسی جوانب گوناگون بهداشت روانی و سلامت روان در دین مبین اسلام پرداخته است و در این راه از آیات و روایات متعدد برای اثبات مدعای خود بهره برده است.

در ابتدا به مفهوم بهداشت اسلامی در بعد روانی و تعریف بهداشت روانی پرداخته و سپس بیماری و سلامت روحی و روانی را مشخص کرده است و مباحث زیر را در رابطه با شخصیت مورد بررسی قرار داده است:
▫️شخصیت سالم و بیمار
▫️عوامل سازنده و موثر بر رفتار انسان
▫️شخصیت و ابعاد آن (تیپ های مختلف شخصیتی)
▫️طبقه بندی خلق ها و منش ها
▫️اصطلاح قرآنی شاکله و رابطه آن با شخصیت: نیت، خلق و خوی، حاجت و نیاز، مذهب و طریق، هیئت و ساخت

بعد از آن به بحث روح و نفس پرداخته و در رابطه با آن سوالات زیر را پاسخ داده است:
▫️روح چیست؟
▫️روح چگونه به بدن تعلق میگیرد؟
▫️دیدگاه قرآن در مورد روح
▫️نفس انسان و انواع و مراحل آن از دیدگاه قرآن
▫️جایگاه غریزه و فطرت در شخصیت انسان
▫️غریزه از دیدگاه امام علی (ع)

در ادامه مطالب کتاب به رابطه تن و روان پرداخته شده و تاثیر متقابل تن و روان بیان گردیده است.
پس از آن موضوع اسلام و سلامتی روانی مورد بحث قرار گرفته است که شامل این مباحث می باشد:
▫️بهداشت روانی در اسلام یعنی سلام، یعنی مسلمان بودن
▫️بهداشت روانی در اسلام یعنی ایمان، یعنی مومن بودن
▫️مهمترین ویژگی های بهداشت روانی در اسلام

سپس مهمترین بیماری های روانی عصر حاضر بیان شده اند:
▫️فشار روانی، اضطراب، استرس
▫️اختلالات اضطرابی
▫️اختلال اسکیزوفرنی
▫️اختلال شخصیت
▫️وسواس
▫️راهکارهای عملی برای درمان اختلالات روانی

در ادامه تاثیرات آموزه های اسلام و قرآن بر بهداشت روانی مطرح شده است که شامل دین و سلامت روانی در قرآن می باشد.
بعد از آن راهکارهای تامین بهداشت روانی از دیدگاه اسلام و راهکارهای شناختی قرآن برای تامین بهداشت روانی بیان شده است که شامل موضوعات زیر می باشد:
▫️تاثیر ایمان به خداوند در ایجاد احساس امنیت روانی
▫️راهکارهای رفتاری قرآن برای تامین بهداشت روانی خانواده
▫️راهکارهای رفتاری قرآن در بهبود شیوه های تعلیم و تربیت برای تامین بهداشت روانی
▫️راهکارهای رفتاری قرآن در مسایل اقتصادی برای تامین بهداشت روانی

سپس به انواع قلب و ویژگی های قلب سالم و مریض اشاره شده است و این نکته بیان شده است که حب دنیا ریشه همه گناهان و امراض باطنی می باشد.

بعد از آن گناه و اقسام آن، آثار گناه و عوامل ارتکاب به آن که شامل نقش شیطان، فسق و فجور و هوا و هوس می باشد، آمده است.

در ادامه انواع بیماری ها و گناهان و راههای درمان آن ها بیان شده است که شامل موضوعات زیر می باشد:
▫️بیماری های فکری و عقیدتی
▫️امراض قلبی (دل)
▫️بیماری های اخلاقی، روحی و روانی
▫️امراض زبان، گوش و چشم
▫️امراض عبادی
▫️امراض و آفات خانواده
▫️بیماری های اجتماعی
▫️بیماری های اقتصادی
▫️ امراض سیاسی که خود شامل: غرور و استکبارورزی، میخ ارزشها، سقوط اخلاقی، بی توجهی به امر به معروف و نهی از منکر، خوار کردن زیردستان، تفرقه و اختلاف افکنی، تجسس در امور شخصی دیگران، احتکار و ... می باشد.

سرانجام و در بخش پایانی کتاب دردها و درمان ها از نظر حضرت علی بررسی شده است و شیوه های درمانی مختلف بیان شده است که شامل این موارد می باشد:
▫️درمانگری قرآن
▫️درمانگری اسلام
▫️درمانگری ایمان
▫️درمانگری عمل صالح
▫️درمانگری تقوا
▫️درمانگری اطاعت و پیروی کردن از خدا و رسول و اولوالامر
▫️درمانگری عزت و کرامت نفس
▫️درمانگری دعا، ذکر و نماز
▫️درمانگری عفاف و حجاب
▫️درمانگری توبه و استغفار
▫️درمانگری خانواده
▫️درمانگری کار
▫️درمانگری مشاوره

و در انتها به برخی از راههای دینی و درمان رذایل و گناهان و بیماری های روانی اشاره شده است.