ابن الوقت

کتاب ابن‌الوقت اثر یوسف انصاری، روایتگر سرگشتگی انسان امروز است، انسانی که مفهوم هویت خویش را در زندگی روزمره خود نمی‌یابد و با سفر به گذشته و یادآوری خاطرات ریز و درشت خویش نمی‌تواند از دل این خاطرات مفهومی برای خود بسازد.
رمان ابن‌الوقت، داستان مردی است که پیش از مهاجرت به زادگاه خود برمی‌گردد تا برای آخرین‌بار برخی خاطره‌ها را مرور کند تا بلکه این‌گونه بتواند از همه‌ی خاطره‌ها و تعلقات عاطفی دل بکند و برود. ابن‌الوقت در یک سخن داستان تردید میان گریز است و رجعت؛ ماندن میانِ فرار از خویشتن و بازگشت به خویشتن.
راوی ابن‌الوقت آن‌قدر از کسانِ دیگر می‌گریزد تا دایره‌ی این گریز به خود وی هم می‌رسد و ناچار در پایان‌بندی تکان‌دهنده‌ی رمان، به از‌خود بیگانگی و بی‌خویشی تن می‌سپارد. در حقیقت در تأویلی فلسفی از رمان، آدمی که می‌خواهد با فرار از دیگران و محیطش به درک تازه‌ای از جایگاه خود در هستی برسد به نتیجه‌ای متناقض‌وار تن می‌دهد و به این ترتیب خود را گم می‌کند. او پیش از مهاجرت، از تهران به زادگاهش باز‌می‌گردد و در عین توصیفی شاعرانه از تبریز، می‌خواهد از مسیرِ شهری که گذشته‌ی وی را تعریف می‌کند به درکی از خویشتن برسد که البته چنان‌که اشاره شد در پایان نافرجام می‌ماند.