گزیده رباعیات عطار نیشابوری: مختار نامه

گزینش و گزارش: رضا اشرف زاده

بی‌تردید دو قالب رباعی و دوبیتی، قالب‌های اصیل ایرانی است و در حقیقت ایرانیان زمزمه‌های غمگنانه خود را در این قالب سر می‌دادند. تبلور رباعی عارفانه را می‌توان در مختارنامه عطار نیشابوری دید؛ همان‌طوری که مسائل متفکرانه و فیلسوفانه را در رباعیات منسوب به خیام جست. عطار نیشابوری از عارفان برجسته و شاعران بنام ایران در قرن ششم و اوایل قرن هفتم است که آثار برجسته‌ای همچون منطق الطیر، مصیبت‌نامه، الهی‌نامه و اسرارنامه را سروده است. اما زبان فاخر و شور و حال او را باید در غزلیات و رباعیات او یافت؛ زیرا در این قالب‌ها از صورت قصه‌گو و داستان‌سرا بیرون می‌آید و یکسره شور و شوق و عرفان می‌شود؛ به طوری که خواننده اینگونه اشعار او، در غزلیات چهره پرشور مولوی را می‌بیند و در رباعیات، رندی‌ها و قلندری‌های متفکرانه خیام یا خیامی را. کتاب «مختارنامه» او شامل ۵۰ باب است که در هر باب، عنوانی مطرح شده و در ذیل آن عنوان رباعیاتی نقل شده است. در این کتاب از هر باب رباعیاتی به‌گزینی شده و با همان باب‌بندی عطار آورده شده که در مجموع بالغ بر ۷۱۶ رباعی می‌گردد.