جای پای اسکندر و سفری در بلوچستان

این کتاب از دو بخش تشکیل شده است. ابتدا «جای پای اسکندر» که گزارش سفر ده‌روزه اسلام کاظمیه به بلوچستان ایران است. او مشاهدات خود در حین سفر از زاهدان به بخش بمپور واقع در چهارصد وبیست کیلومتری جنوب زاهدان و سی کیلومتری غرب ایرانشهر و دهات و آبادی‌های اطراف آن و حوادث روزمره زندگی مردم بلوچ، فقر و فاقه و نداری آنها را روایت کرده و صحنه‌های ناراحت‌کننده‌ای از شرایط زندگی در بلوچستان را توصیف می‌کند. بخش دوم کتاب سفرنامه دکتر حسین ملک است. سفری در سال ۱۳۳۱ که در محدوده مکران صورت گرفته و ظاهراً برای ارزیابی وضعیت زراعت و منابع آبی استان در توسعه کشاورزی بوده است. در زمان نگارش این سفرنامه، ملک کارمند بخش تحقیقات و آمار وزارت کشاورزی است و نتیجه این سفر را در شماره‌های پیاپی ۷ تا ۹ مجله «علم و زندگی» در سال ۱۳۳۱ منتشر کرد. در متن این سفرنامه کاملاً مشهود است که جامعه بلوچ در این دوران التزامی به قوانین داخلی کشور ندارد و تسلط قوای نظامی بر آن به حداقل رسیده است. آشفتگی مرزی و بحران هویت ملی در بلوچستان این دوران نتیجه سال‌های هرج‌ومرج سیاسی مرزی و مداخلات بریتانیا در منطقه و نیز وضع نابسامان ایران در سال‌های پس از جنگ دوم است.