مسئولیت کیفری و جزایی خوابگرد در جرائم ارتکابی

در قلمرو حقوق کيفري افراد زمانی پاسخگو و مسئوولند، که داراي ادراک و اختيار باشند. بنابراین، اگر انسانی مدرک و مختار نباشد، مسئوول اعمال خود نيست. یعنی در قبال امر و نهی قانونگذار تکليفی ندارد. چرا که خطاب قانونگذار متوجّه کسانی است که دستورهاي او را فهميده و قدرت بر اجابت آن را دارند.
به عبارت دیگر، مسووليّت کيفری نوعی الزام به پاسخگویی آثار و نتایج نا مطلوب پدیده جزایی، یا هر قاعده و یا قانون و یا تکليفی را دارا است و وجود قواعد و مقررات مشروع قانونی که مطابق آن وظایف و تکاليف اطاعت کنندگان از قانون به خوبی مشخص و معلوم می گردد و انسان مکلّف و آگاهی که اهليّت لازم براي انجام یا خودداري از انجام ممنوعيّت های قانونی را دارد: براي تحقّق آن لازم و ضروري است.