بررسی بیان ژنهای مقاومت به داروی فلوکونازول در کاندیدا آلبیکنس

کاندیدا آلبیکنس مخمر پلئومورفیسم است که در دامنه pH وسیعی از کمتر ۲تا حدود ۸ قادر به رشد است و در شرایط کم هوازی و بیهوازی به خوبی رشد می کند.این مخمر شامل ۸ کروموزوم دوتایی است با شماره گذاری ۱تا ۷ و همچنین واحد یک کروموزوم با اندازه بسیار متغیر به نام کروموزومRاست.بیشتر لیپیدهای موجود در کاندیدا آلبیکنس فسفولیپیدها و استرول هستند که ارگوسترول مهم ترین استرول غشایی به شمار می رود. کاندیدیازیس بدون شک یکی از مهمترین و شایعترین بیماری های قارچی فرصت طلب در انسان است.عفونت بصورت حاد ، تحت حاد یا مزمن در پوست ، ناخن، مخاط واژن ، برونش ,دستگاه گوارش و .. دیده می شود. گاهی نیز منتشر می گردد و کلیه ، ریه ، کبد ، قلب و .. را گرفتار می کند(۳۲),(۲۷).
واکنش میزبان در برابر بیماری از یک خارش و التهاب مختصر تا فرم مزمن ، حاد چرکی یا گرانولوماتوز در تغییر است انواع ضایعات آن بستگی به بیماریزایی قارچ ، فرآورده های توکسیکی کاندیدا ، قدرت دفاعی میزبان و محل مورد تهاجم دارد . مهمترین عامل بیماری کاندیدا آلبیکنس می باشد که ساکن طبیعی دستگاه گوارش ، مخاط دهان و واژن است . عوامل مختلفی تعداد بیماری کاندیدا آلبیکنس را تغییر می دهند مثلاً در بیمارانی که دچار اختلالات اندوکرین هستند بخصوص دیابتیک ها بیشتر دیده می شود. استفاده طولانی مدت از آنتی بیوتیک ها فلور طبیعی را به هم زده و سبب کاندیدیازیس می شود هچنین مصرف استروئید ها ، آویتامینوزها ، عوامل ایمنو ساپرسیو ، مصرف سایتوتوکسین و سایر داروها می تواند باعث بروز کاندیدا شود .(۱۳)
کاندیدمی به طور تیپیک در سالمندان ، بیماران بستری در بیمارستان یا بیماران ایمنوساپرسیو و و نوزادان تازه متولد شده که در حین عبور از کانال زایمان این قارچ را کسب دیده می شود(۸),(۶۳)،(۷), (۶۵).
چندین فاکتور در افزایش عفونت های قارچی در سالهای اخیر نقش دارند در بین آنها، بیماران دچار نقص سیستم ایمنی ، بیماران سرطانی که شیمی درمانی انجام داده و نوتروپنی دارند,اشخاصی که داروهای ایمنوساپرسیو مصرف می کنند و یا تحت درمان با آنتی بیوتیک های وسیع الطیف و گلوکوکورتیکوئیدها هستند و یا افراد دیالیزی و نیمه دیالیزی بیشتر در معرض آلوده شدن قرار دارند . همچنین کاندیدا آلبیکنس چهارمین عامل عفونت خون در ایالت متحده اعلام شده است(۲۵),((۴۹),(۲۸.
رایج ترین داروهای ضدقارچی در سه کلاس:۱_مهارکننده سنتز ارگوسترول ۲_پلی ان ها ۳ _۵-FC ها هستند که آلیلامین ها (تیوکربامات ها)و آزول ها درکلاس اول قرارمی گیرند(۹)(۵۶).
برای درمان مناسب بیمارانی که به عفونت های خطرناک قارچی مبتلا هستند ، انجام آزمایش برای تعیین حساسیت عامل بیماری نسبت به داروهای ضدقارچی ضروری است.مطالعه نشان می دهد که درمان ضدقارچی نامناسب و خوددرمانی می تواند دلیل اصلی افزایش مقاومت دارویی در انواع کاندیداهای غیر آلبیکنس باشد . به دلیل پیدایش مقاومت به عوامل ضدقارچی تعیین طرح استراتژیک برای درمان بیماریهای قارچی یک موضوع مهم در قارچ شناسی بالینی است. است. یکی از روشهای تعیین حساسیت مخمرها از جمله کاندیدا آلبیکنس به داروهای ضد قارچی استفاده از تکنیک میکرو دایلوشن میباشد.همچنین با تکیه بر تکنیک کمترین غلظت مهارکننده حساسیت به داروهای کلوتریمازول , کتوکونازول و فلوکونازول را می توان بررسی کرد.عوامل ضدقارچی تری آزول (فلوکونازول– ایتراکونازول و..)معمولاً بخاطرشاخص درمانی بالا برای عفونت های کاندیدایی به کارمی رود.اما درموارد مقاوم به درمان یاموارد عود کننده بایداز طریق نیستاتین خوراکی به درمان بسیاری پرداخت(۶۳)،(۲۸)،(۸)،(۳۰).
عود بیماری وهمچنین مقاومت دارویی به خصوص به آزولها موضوع مهم و قابل توجهی در رابطه بااین عفونت ها می باشد.دراین مورد تاکنون تحقیقات زیادی صورت گرفته که در آنها مقاومت دارویی آزول ها را نسبت به گونه های مختلف کاندیدا بخصوص کاندیدا آلبیکنس بایکدیگر مقایسه و بررسی کرده اند که نوعی تنوع ژنتیکی را نشان می دهند و از یک تنوع مینور تا جابجایی کامل ژنتیکی را در بر می گیرند.به عنوان مثال مقاومت کاندیدا تروپیکالیس و کاندیدا گلابراتا نسبت به فلوکونازول ۴ برابر کمتر از کاندیدا آلبیکنس است. فلوکونازول یک ترکیب سنتتیک تری آزول دوتایی است.روی بیوسنتر ارگوسترول که استرول اصلی در غشاء پلاسمایی قارچی است ، بوسیله ی مهارآنزیم استرول α ۱۴ دمتیلاز ، یک آنزیم سیتوکروم P-۴۵۰ است اثر دارند. این آنزیم کلیدی درمسیر بیوسنتز ارگوسترول ،جابجایی اکسیداتیوگروه های α۱۴ متیل ازلانواسترول را کاتالیز می کند. آزول ها به هم در جایگاه فعال DM۱۴ متصل می شوند و با سوبستراهای باند شونده رقابت می کنند.تأثیر کلینیکی وایمنی فلوکونازول به طور ویژه در استفاده گسترده ای نتیجه داد(۴۲).
نتایج ناگهانی و حتمی مقاومت به آزول ها تحقیقات برای ترکیبات جدید که در مقابل ارگانیزم های مقاوم فعال هستند را تشدید کرد. سویه های مقاوم تغییراتی در کمیت و کیفیت آنزیم های هدف ،اطلاعات کاهش یافته نسبت به هدف و یا ترکیبی از این دورانشان دادند.به ویژه در بیماران ایدزی که تحت درمان فلوکونازولی طولانی مدت بودند، مقاومت کلینیکی سویه های کاندیدا آلبیکنس جدا شده،کاهش در حساسیت به فلوکونازول در آزمایشگاه را نشان داد.برای تغییر اینکه مقاومت فلوکونازول به علت یک سویه مقاوم جدید که جایگزین سویه حساس عفونت زای قبلی شده و یا مقاومت در یک سویه قبلی گسترش یافته ، تشخیص ژنتیکی سویه های کاندیدا آلبیکنس غیر مربوطه از دیگر کاندیدا آلبیکنس هاامری ضروری است(۲۳).
مکانیسم مولکولی مقاومت فلوکونازول در کاندیدا آلبیکنس مثال چندین مکانیسم مختلف است که شامل :
۱- تغییر یا دگرگونی در راههای بیوسنتر استرول ۲- جهش در ژن ERG۱۱ که آنزیم های هدف دارویی را کد می کنند ۳- بیان زیادژنهای ERG۱۱ ۴- افزایش بیان ژن های کدکننده ی افلوکس پمپ ها :ژن های بسیار همولوگ CDR۱ و CDR۲ (مقاومت دارویی کاندیدا)کدکننده انتقال دهنده های کاست های وصل شده به ATP(ABC)که ازآدنوزین تری فسفات به عنوان منبع انرژی استفاده می کنند درحالیکه ژنهای MDR۱(مقاومت چنددارویی)وFLU۱ (مقاومت فلوکونازولی) اصلی ترین تسهیل کننده ها را کد می کنند که از شیب پروتونی برای عبور از غشاو نیروی حرکتی برای انتقال استفاده می کنند.۵- مکانیسم های چندتایی همکاری کننده با گسترش گام به گام مقاومت به فلوکونازول در کاندیدا آلبیکنس که اخیراً مسئول مقاومت دارویی شناخته شده اند که حاصل همکاری چند مکانیسم مختلف که در بالا ذکر شد با همدیگر است. مقاومت به داروهای ضدقارچی یک مشکل بزرگ و اصلی در ارتباط با درمان این بیماریها است).امروزه برای بررسی بیان ژن از روش مولکولی REAL TIME PCR ورنگ فلورسنت استفاده میشودکه دلیل استفاده ازاین روشها توان عملیاتی بسیاربالای آنها درتوالی یابی وهیبریدکردن وحساسیت واختصاصیت بالا درانجام واکنش زنجیره ای پلیمراز، در تشخیص مولکولی می باشد (۱۵).با توجه به اینکه انتقال فلوکونازول در وزیکول های ترشحی کاندیدا آلبیکنس به وسیله ی پروتئینهای غشایی Mdr۱p , Cdr۲p , Cdr۱p یک دلیل اصلی مقاومت به آزول در کاندیدا آلبیکنس به وسیله بیان ژن هایMDR۱ , CDR۲ , CDR۱ که پروتئینهای غشایی افلوکس پمپ ها را کد می کنند(۵), (۴۲),(۶۰),(۵۸),(۵۷),(۲۰),(۴۰)،(۴۳).
هدف این تحقیق بررسی بیان ژنهای MDR۱ , CDR۲ , CDR۱ درگونه های کاندیدا آلبیکنس مقاوم وحساس به فلوکونازول با استفاده ازروش REALTIME PCR RT ومقایسه بیان این سه ژن در گونه های حساس ومقاوم با یکدیگر است