انیس الناس

«انیس الناس» کتابی است در اخلاق و سیاست؛ یعنی مجموعه ای است از دو رشته ای که در تمدن اسلامی به سیاست مدن و تدبیر منزل شناخته می شد. کتاب در بیست باب است و مؤلف در نگارش آن تعدادی از کتب عمده ادب فارسی را مورد استفاده قرار داده است؛ مانند قابوسنامه، گلستان، بوستان، کلیله و دمنه، خمسه نظامی و ... و از آوردن اشعار بسیار قدما خودداری نداشته و گاه به گاه اشعاری هم از خود به متن الحاق کرده است. قسمت های سودمندتر کتاب حکایات و مضامینی است که مؤلف از عصر خود می آورد؛ مانند آنچه در باب شمس الدین محمد سیدشریف، شمس الدین محمد حافظ، مولانا نور سمرقندی، محب الدین جزری، محمود خجندی نقل کرده یا اطلاعاتی مختصر که در باب شول و گوکان و مدارس سنغریه و فزاریه نوشته است. از نویسنده این کتاب اطلاع زیادی در دست نیست. نامش شجاع بوده و به گونه ای که خود در متن آورده، جدش پسرعموی شاه شیخ ابواسحق اینجو بوده است. قسمتی از زمان حیات مؤلف مصادف با دوران حکومت مغیث الدین ابوالفتح ابراهیم سلطان تیموری که از سال 817 تا 838 در فارس به حکومت اشتغال داشت و مؤلف مذکور کتابش را در سال 830 به نگارش درآورده است.