پهنه ذن

از متن کتاب:
از برجسته ترین ویژگی های آموزش ذن، یکی چیزی است که آن را موندو می خوانند. موندو که واژه ای است به معنی "پرسش و پاسخ" گفتگویی است که میان دو تن، بیشتر زمانها میان یک شاگرد و یک استاد انجام می گیرد. این دو تن بایسته نیست که شاگرد و استاد باشند؛ چه موندو بیشتر زمانها میان دو تن یا بیشتر رخ می دهد.
دیگرگونگی یک موندو از یک گفتگو را چنین می توان برشمرد:
چنانکه از نمونه های "گفتگوهای افلاتون" یا "گفتگوهای بودا" برمی آید، یک گفتگو رشته ای از پرسش ها و پاسخ هاست. اما یک موندوی ذن کوتاه و ناگهانی بوده، به هیچ رو رشته ای نیست و می توان آن را چیزی شمرد که با نگاهی خردگرایانه از سرشت ذن برمی خیزد. ذن نه یک فرزانش است و نه هم بافته ای از اندیشه ها و نه واگشایی یک اندیشه. چنانکه استادان ذن گفته اند: ذن یکراست، یا بی درنگ رو به سوی اندیشه دارد و نمی پذیرد که برای آشکار ساختنش به هیچ گونه میانه ای بیاویزیم. اما تا زمانیکه ما انسانیم و میان دیگر انسان ها می زییم، برای نمایاندن خودمان نمی توانیم از چیزی بهره نگیریم. استادان ذن نمی توانند از این وابستگی انسانی بگریزند و از همین روست که موندوی ذن می بالد...