شاه همدان

احوال و آثار و آراء میر سید علی همدانی (۷۶۸-۷۱۴ ه.ق)
به انضمام پنج رساله وی

امیر سیدعلی‌بن‌شهاب معروف به میر سید علی همدانی (زاده: ۱۲ رجب ۷۱۴ هجری قمری همدان - درگذشت: ذیحجه ۷۸۶ هجری قمری، کُنَر) عارف، عالم، شاعر ایرانی قرن هشتم و از مبلغان عمده اسلام در کشمیر هند و از بزرگان سلسله کبرویه بود. بیش از ۱۱۰ اثر به وی منسوب است. از وی به عنوان «امیر کبیر» و «شاه همدان» نیز نام برده شده‌است. بنا به برخی تحقیقات سید روح‌الله خمینی از نوادگان وی می‌باشد.پدر وی حاکم همدان و از سادات حسینی بود. از او آثاری در علوم غریبه بجای مانده‌است.

وی همچنان در کشمیر و تاجیکستان هواداران فراوانی دارد. لقب شاه همدان در کشمیر به وی داده شده و هنوز هواداران او در «خانقاه مولا» یا «زیارتگاه شاه همدان» در کنار رود جهلم کشمیر حضور می‌یابند.

در تاجیکستان نیز خصوصاً پس از فروپاشی شوروی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت. تصویر و شعری از وی بر روی اسکناس‌های ۱۰ سامانی در این کشور آمده‌است:
هر که ما را یاد کرد ایزد مر او را یار باد هر که ما را خوار کرد از عمر برخوردار باد
هر که اندر راه ما خاری فکند از دشمنی هر گلی از باغ وصلش بشکفد بی خار باد
در دو عالم نیست ما را با کسی گرد و غبار هر که ما را رنجه دارد، راحتش بسیار باد

اقبال لاهوری دربارهٔ وی سروده است:
سید السادات، سالار عجم دست او معمار تقدیر امم
تا غزالی درس ﷲ هو گرفت ذکر و فکر از دودمان او گرفت
مرشد آن کشور مینو نظیر میر و درویش و سلاطین را مشیر
خطه را آن شاه دریا آستین داد علم و صنعت و تهذیب و دین
آفرید آن مرد، ایران صغیر با هنرهای غریب و دلپذیر
یک نگاه او گشاید صد گره خیز و تیرش را به دل راهی بده

از اشعار معروف میر سید علی همدانی که در مقبرهٔ ایشان به نمایش گذاشته شده‌است:
پرسید عزیزی که علی اهل کجایی گفتم به ولایات علی کز همدانم
نی زان همدانم که ندانند علی را من زان همدانم که علی را، همه دانم