دروغ

به اهتمام: باقر خسروشاهی

این اثر در زمان انتشارش با عنوان فرعی «شب پنجشنبه؛۳» نیز شناخته می‌شد و در ۱۳۷۸ش باز نشر یافت و تا سال ۱۳۹۴ش هفتمین چاپش را تجربه کرد. همانطور که از عنوان فرعی این کتاب برمی‌آید موضوع آن سومین بحث از مجموعه بحث‌های اخلاق آیت الله صدر است که با «استقامت» شروع شد و با «حسد» ادامه یافت و به «دروغ» رسید؛ البته همو در توضیح این سلسله جلسات در «سرآغاز» سخن می‌نویسد: «بحث از حسد که پایان یافت، یکی از دوستان پیشنهاد کرد که موضوع سخن را وجود مقدس حضرت ولی عصر علیه السلام قرار دهیم. این پیشنهاد به تصویب رسید و افتخار آن که یک سال موضوع سخن ما در شب‌های پنجشنبه درباره آن حضرت باشد، نصیب ما گردید؛ امیدوارم که روزی یادداشت‌های آن منتشر شود و تقدیم دوستان گردد.» و ما نمی‌دانیم ، آیا این یادداشت‌ها همان کتاب «راه مهدی» است یا اینکه تا کنون منتشر نشده است. آقا سیدرضا صدر بر این کتاب یک سرآغاز نگاشته که تاریخ «۹ محرم ۱۳۸۲/۲۱ خرداد ۱۳۴۱» با خود دارد و یک مقدمه که در «شب جمعه ۱۰ شعبان ۱۳۸۳/۶ دی ۱۳۴۲» امضا کرده است. به نظر می‌رسد با توجه به اشاره کوتاهی که وی در «سرآغاز» می‌نماید بین جلسات این بحث فاصله افتاده است، و از طرفی معلوم نیست که جلسات از کدام شب پنجشنبه آغاز شده و تا به کی ادامه داشته اشت. اولین بحث کتاب با کلامی از امیرالمومنین علی علیه السلام آغاز می‌شود که انَّ اَعظَمَ الخَطایا عِندَ اللّهِ اللِسانُ الکَذُوبُ (بزرگ‌ترین گناهان نزد خدا،زبان بسیار دروغ‌گو است.) و پس از آن بحث‌ها یکی پس از دیگری در ۲۴ بحث/جلسه و با عناوینی چون «دروغ و دورویی»، «علامت‌های منافق»، «ریشه دروغ»، «دروغ و ایمان»، «دروغ گناه کبیره است»...، «زیان‌های اجتماعی دروغ »، «زیان‌های اقتصادی دروغ»، «زیان‌های روانی دروغ» و... زمینه‌ها، عوامل، ابعاد و عواقب دروغ را بررسی می‌کند.