ابن یمین فریومدی
(0685 - 0769 هـ.ق)
شاعر
مشخصات:
نام واقعی:
فخرالدین محمود بن امیر یمینالدین طغرایی مستوفی بیهقی فریومدی
تاریخ تولد:
0685/00/00 قمری
تاریخ درگذشت:
0769/00/00 قمری (84 سالگی)
محل تولد:
فرومد (روستای فرومد واقع در استان سمنان و از حوالی شاهرود که سابقا از توابع خراسان بود)
جنسیت:
مرد
ژانر:
شعر فارسی- سبک عراقی
زندگینامه
ابن یمین «یکی از شاعران ایران در سده هشتم هجری است. پدرش ترکنژاد بود و به روزگار سلطان محمد خدابنده در روستای فریومد خراسان (امروزه در شهرستان میامی، استان سمنان) زمینی خرید و در آنجا ساکن گشت. پدرش او را آموزش داد و از جوانی در شمار شاعران و منشیان دورهٔ خویش درآمد؛ و مقام استیفا یافت و «مستوفی» خوانده شد و چون مانند پدر متصدی نگارش طغرا در آغاز فرمانها بود به «طغرایی» نیز مشهور گشت. سالهای نخستین زندگانی ابنیمین در خراسان گذشت. در دوران جوانی، به تبریز رفت و به درگاه غیاثالدین محمد بن رشیدالدین فضلالله وزیر پیوست و آن وزیر را ستایش کرد ولی کارش در آن شهر دوام نیافت, و به شهرش بازگشت. پس از بازگشت به خراسان، ابن یمین بیشتر در زادگاه خود فریومد به سر برد و در همان حال با گروهی از امیران و وزیران عهد خود در بخش خاوری ایران ارتباط داشت و آنها را میستود. ابن یمین بینندهٔ کشاکشهای پیدرپی امیران خراسان در عهد فترت میان ایلخانان و یورش تیمور بود و گاه در این کشمکشها و جنگها نیز حضور داشت. زندگانی ابنیمین در سبزوار و فریومد به قناعت گذشت و اصولاً وی مردی قانع و گوشهگیر و دهقانپیشه و معتقد به بنیادهای اخلاقی بود. دیوانی که از ابن یمین بر جای ماندهاست، شامل قصیده، غزل، مقطع، رباعی و چند ترجیعبند، ترکیببند، مسمط، مخمس، مستزاد و چند مثنوی است. در دیوان او برخی ماده تاریخ و چیستان نیز وجود دارد. دیوان اصلی او در سال ۷۶۳ ه.ق در جنگ میان سربداران و معزالدین حسین کرت به غارت رفت و دیگر یافت نشد. به گفته خودش، ۱۰ سال بعد از این واقعه، آنچه از دیوانش در یاد و خاطره و همچنین در «جرائد افاضل نامدار» و «سفائن اماثل» باقی مانده بود، مجدد گردآوری کرد و سرودههای سالهای پس از آن را نیز به آن افزود تا دیوانی دیگر رقم بخورد. امروزه از این دیوان، نسخههای مختلفی در دست میباشد. اهمیت و شهرت ابن یمین طغرایی، بیشتر به سبب قطعات معروف اوست که بر مضامین اخلاقی و اجتماعی سروده شدهاست. مضامین غزلیات او نیز غالبا عاشقانه است. اشعار او روان و منسجم و خالی از تکلف و علمفروشی و دنباله سبک خراسانی توصیف شدهاست. تصویر: آرامگاه ابن یمین فریومدی در سمنان
بیشتر
آخرین دیدگاهها