ابن بلخی

ابن بلخی (فوت پس از ۵۱۱ ق.) مورخ نیمه اول قرن ۶ هجری قمری نویسندهٔ کتاب فارس‌نامه است که بین سال‌های ۴۹۸ تا ۵۱۱ ه. ق نوشته شده‌است. نام او نامعلوم است و نخستین بار حمدالله مستوفی وی را با این نام (ابن بلخی) ذکر می‌کند. ابن بلخی خود در فارس‌نامه می‌نویسد بلخی‌نژاد است ولی در فارس بزرگ شده‌است. از وی جز فارس‌نامه اثر دیگری به دست نیامده‌است لیک خود نوشته‌است که بر آن بوده تا کتاب تاریخ دیگری از زمان پیامبر اسلام تا دوران خود وی بنویسد. پدر بزرگ وی در زمان رکن الدوله خُمار تگین که از سوی سلطان برکیارق سلجوقی‌، بر فارس فرمان می‌راند، در حدود ۴۹۲ ق‌/ ۱۰۹۹ م مستوفی فارس بود. ابن بلخی در همین دوران به فارس آمد و همان گونه که از فارسنامه برمی‌آید با تاریخ و اوضاع طبیعی و اقتصادی و سیاسی این سامان نیک آشنا شد. ازاین‌رو سلطان ابوشجاع محمد، برادر و جانشین برکیارق‌، او را به نوشتن فارسنامه که مشتمل بر تاریخ کهن ایران‌، به ویژه فارس و شهرها و آبادیهای آن است‌، فرمان داد.