ابوالحسن حائری زاده

(1267 - 1351 هـ.خ)

سیدابوالحسن حائری‌زاده، از سیاست‌مداران دوران مشروطه، قاضی دادگستری و نمایندهٔ مجلس شورای ملی در دوران قاجار و پهلوی بود. حائری‌زاده فعالیت سیاسی را در یزد در حزب دموکرات آغاز کرد. نخستین بار در سال ۱۳۰۰ در دوره چهارم به نمایندگی یزد در مجلس شورای ملی انتخاب شد (تصویب اعتبارنامه: نهم آبان ۱۳۰۰). هنگام ادای سوگند در مجلس (۲۸ آذر ۱۳۰۰) در جمله پایانی سوگند (هیچ منظوری نداشته باشم جز فواید و مصالح دولت و ملت ایران) به جای ایران، اسلام گفت که با تذکر رئیس مجلس دوباره با ذکر کلمه ایران سوگند یاد کرد. حائری‌زاده در مجلس چهارم عضو فراکسیون دموکرات به رهبری سلیمان میرزا و نماینده‌ای جنجالی بود و پیوسته به اعتراض و انتقاد از دولت می‌پرداخت و تا آستانه توبیخ در مجلس نیز پیش رفت. با دولت قوام السلطنه به دلیل تعقیب و توقیف جرائد منتقد دولت درافتاد و در جلسه هجدهم دی ۱۳۰۱ بصراحت قوام‌السلطنه را «موجد بدبختی» در کشور خواند و گفت او «طرف اعتماد ما و ملت ایران» نیست. دو روز بعد که قوام در مجلس حاضر شد و با اشاره به سخنان حائری‌زاده نطق تندی کرد، حائری‌زاده فریاد زد: «باز این بی‌شرف خائن آمده‌است عرض اندام می‌کند. از او سوال کرده‌ایم حاشا کرده و جواب نداده. حالا هم دروغ می‌گوید». مجلس به هم ریخت و هیاهویی ایجاد شد. با ادامه مخالفتهای حائری زاده و دیگر نمایندگان، دو هفته بعد قوام‌السلطنه از نخست‌وزیری استعفا داد.