هایده ماری کخ

(1943 - 2022 م)

هایدماری کخ (به آلمانی: Heidemarie Koch) زادهٔ ۱۷ دسامبر ۱۹۴۳ در مرزبورگ – درگذشتهٔ ۲۸ ژانویهٔ ۲۰۲۲) ایران‌شناس اهل آلمان بود. او کتاب از زبان داریوش را در سال‌های افول ایران‌شناسی دههٔ ۱۹۹۰ نوشت. هایدماری کخ نخستین مرحلهٔ تحصیلات دانشگاهی خود را با دریافت درجهٔ فوق‌لیسانس ریاضی گذراند و شاید اگر به‌تصادف و به‌سبب شغل همسر باستان‌شناس خود با پروفسور والتر هینتس، ایران‌شناس آلمانی، آشنا نمی‌شد، هرگز به تاریخ و فرهنگ ایران روی نمی‌آورد. هایدماری کخ بعدها در رشتهٔ ایران‌شناسی تحصیل کرد و در این رشته تا درجهٔ پروفسوری پیش رفت. وی تحصیل در رشته ایرانشناسی را از ۱۹۷۲ در دانشگاه گوتینگن آغاز کرد و در ۱۹۷۶ با موضوع پایان‌نامه «شرایط مذهبی زمان داریوش بر اساس تحقیقات انجام شده بر کتیبه‌های هخامنشی» به اخذ درجهٔ دکتری نائل آمد. پروفسور هاید ماری کخ در کنار رشته اصلی خود به تحصیل در رشته‌های باستان‌شناسی کلاسیک، تاریخ هنر بیزانس و باستان‌شناسی مسیحی پرداخت و پس از آن به تدریس ایران‌شناسی و باستان‌شناسی خاور نزدیک در دانشگاه گوتینگن مشغول شد. از ۱۹۸۶ به تدریس در رشته اقتصاد و مدیریت دوران هخامنشیان در دانشگاه فیلیپس ماربورگ و از ۱۹۹۵ به عنوان استاد ایرانشناسی در زمینه تاریخ کهن در دانشگاه ماربورگ اشتغال داشت. پروفسور کخ یکی از پنج دانشمندی است که در زمینهٔ تاریخ ایلام قدیم تحقیقات گسترده انجام داده و از علایق خاص او هنر اسلامی و به ویژه معماری و هنر سرامیک بوده‌است. تمامی پژوهش‌های وی دربارهٔ فارس و تخت‌جمشید و امور اجتماعی ایران زمان هخامنشیان و براساس الواح گِلیِ خزانهٔ تخت‌جمشید است. او که به دلیل تحقیقاتش در باستان‌شناسی خاور نزدیک به ویژه ایران باستان، شهرت داشت، در سن ۷۸ سالگی دار فانی را وداع گفت.