یحیی آرین پور

(1286 - 1364 هـ.خ)

او حدود ۴۵ سال پیش در آستانه انتشار اثر گرانسنگ خود، «از صبا تا نیما»، شرح حالش را چنین نوشت: "در تبریز متولد شده ام. روز و حتی ماه و سال تولدم را بدرستی نمی دانم. آنچه از این بابت در شناسنامه ام آمده، راه به جایی نمی برد، زیرا مستند به بیاض و یادداشت پشت جلد کتابی نیست. همین قدر می دانم که در دوران نهضت مشروطه خواهی چشم به جهان گشوده و نخستین سال های کودکی را در نایره انقلاب خونین آذربایجان گذرانده ام و هم اکنون صفیر گلوله های ستارخان سردار ملی و دیگر مجاهدان غیور تبریز در گوشم طنین انداز است. نیای پدریم عباس میرزا نایب السلطنه، یگانه فرد شایسته خاندان قاجار بوده و از طرف مادر، سلسله نسب ام به خواجه نصیرالدین حکیم طوسی می رسد. اگر نازیدن به نام نیک نیکان روا باشد، من نازشم به این دو بزرگوار است. در اواسط سال ۱۲۹۹ شمسی که دموکرات های آذربایجان به رهبری شیخ محمد خیابانی برپاخاسته و الغای قرارداد ۱۹۱۹ ایران و انگلیس و اجرای قوانین اساسی را خواستار شدند، وارد خدمت وزارت دارایی در تبریز شدم و تا مرداد ۱۳۳۲ شمسی، سی و سه سال پیاپی در آن خدمت کردم. آغاز تحصیلاتم بر حسب اوضاع آن زمان در مکتب خانه بوده است. درس ابتدایی را در دبستان تمدن تبریز آموخته ام و علوم متوسطه را در دبیرستان محمدیه (فردوسی کنونی) آن شهر به پایان برده ام. آموزگاران من در دبیرستان از جمله شادروان ابوالقاسم فیوضات، تقی رفعت و . بوده اند و من از بضاعت درجات علمی هر چه دارم، از آن بزرگواران دارم. در دبیرستان و مدتها بعد از آن گاهی به تفنن قصیده و غزل می ساختم و «دانش» تخلص می کردم. تقی رفعت که از دانش و ادب جهان متمدن بهره وافی داشت، برای نخستین بار چشم و گوشم را به ادبیات نو باز کرد و پس از آن از سرودن شعر با آن قیود بی حد و حصر بیزاری نمودم. بعدها بعضی قطعات و ترجمه های شعری ام به طور پراکنده در مجلات " سخن" و "یغما" به چاپ رسیده است. در اواسط سال ۱۲۹۸شمسی که در کلاس ششم دبیرستان تحصیل می کردم، شش شماره از مجله «ادب» را انتشار دادم و چون به واسطه فراغت از تحصیل در دبیرستان، سردبیری مجله را ترک کردم، شش شماره دیگر از آن مجله تحت نظر شادروان اسماعیل امیر خیزی منتشر شد. زبان روسی را در آموزشگاهی در تبریز فراگرفته ام و با زبان های انگلیسی و فرانسه آشنایی دارم. اوقات فراغت را با مطالعه، ترجمه و تالیف می گذارنم و تنها دلخوشی ام در زندگی آن است که اگر بتوانم نقشی از خود برای فرزندان این آب و خاک به یادگار بگذارم. در سال ۱۳۴۶ کتاب «ناصر خسرو و اسماعیلیان»، تالیف نفیس برتلس (ایران شناس روسی)، را به فارسی ترجمه کرده ام و این کتاب به همت بنیاد فرهنگ ایران چاپ شده است . ترجمه دیگرم، کتاب «خاطرات سیمونیچ»، وزیر مختار روس است که حاوی قسمتی از وقایع نگاری پایان کار فتحعلی شاه و روزگار نواده اش محمد شاه و به خصوص شرح جنگ و عقب نشینی او از پشت دیوار هرات است که به اهتمام موسسه انتشارات فرانکلین چاپ می شود . توفیق از خدا و تکیه بر اوست".