شمس الدین امیر علائی

(1279 - 1373 هـ.خ)

وی پس از پایان تحصیلات مقدماتی به اروپا اعزام شد و با اخذ درجه لیسانس حقوق به ایران بازگشت و در وزارت دادگستری به کار مشغول شد و در این سمت چنان صادقانه و شجاعانه با افراد متنفذ مبارزه کرد که علیرغم آنکه حکم انتظار از خدمت او صادر شد اما به صورت قهرمان مبارزه با فساد درآمد . او از اعضای موسس حزب ایران بود وسپس به جبهه ملی پیوست و در دولت مصدق وزیر اقتصاد ملی شده و با حفظ سمت استاندار خوزستان شد تا بر اجرای خلع ید نظارت کند و پس از پایان کار به جای زاهدی وزیر کشور شد .او در این سمت هم افراد ناصالح و مخالف ملی شدن نفت را برکنار کرد و تلگرافهای مربوط به انتخابات دوره نهم مجلس و دخالت های رضاخان به دستور او رمزگشائی شدند که به عنوان اسناد حقانیت ایران در دادگاه لاهه مورد استفاده قرار گرفتند. این اقدامات او سبب جنجال در وزارت کشور شد که در نتیجه مصدق او را به وزارت دادگستری منتقل نمود و در آنجا هم چون او به توصیه‌های فراوان کاشانی و فرزندانش ترتیب اثر نمی داد و این امر یکی از دلایل اختلاف مصدق و کاشانی شده بود ، مصدق به ناچار او را به سمت وزیر مختار ایران در بلژیک منصوب تا فضای کشور را آرام نماید.پس از کودتا او از این سمت استعفا داده و تا آخر عمر راه مصدق را در نهضت مقاوت ملی، جبهه ملی دوم و … ادامه داد و چند بار هم دستگیر شد.در سال ۱۳۴۳ به اروپا رفت و موفق شد در سن بالای ۶۰ سال دکترای دولتی در علوم سیاسی اخذ نماید. در آستانه انقلاب به جبهه ملی چهارم پیوست و سفیر ایران در فرانسه شد و در سال ۱۳۵۹ به علت اختلاف با قطب زاده وزیر خارجه وقت از کار برکنار شد و به تهران بازگشت و در سال ۱۳۷۳ در یک تصادف رانندگی به طرز شبهه برانگیزی در گذشت