علل و عوامل فروپاشی رژیم پهلوی

ت‍ه‍ی‍ه‌ک‍ن‍ن‍ده‌: م‍وس‍س‍ه آم‍وزش ع‍ال‍ی ب‍اق‍رال‍ع‍ل‍وم (ع‌)

با تاکید بر نقش کارویژه های حفظ الگو

«نقش کارویژه حفظ الگو در رژیم محمدرضا پهلوی در پیدایش انقلاب اسلامی ایران» عنوان اثر حاضر است که بر اساس نظریه کارکردگرا - ساختاری تالکوت پارسونز به تحلیل چرایی انقلاب اسلامی و فروپاشی دولت پهلوی پرداخته است.
از دیدگاه پارسونز کارویژه حفظ الگو یکی از چهار کارویژه سیستم اجتماعی است که برای ثبات و تداوم نظام سیاسی، لازم است از طریق جامعه پذیری سیاسی، مدیریت بحران و مکانیزم حل منازعه، به طور مداوم و بی وقفه انجام پذیرد و در صورت عدم موفقیت سیستم اجتماعی در حفظ الگوهای فرهنگی تعارض های ارزشی هنجاری و رفتاری در جامعه به وجود آمده و منجر به عدم مشروعیت در نظام سیاسی و در نتیجه انقلاب و سرنگونی سیستم سیاسی می شود. بر اساس چارچوب نظری تحقیق و چهار ویژگی نظام کنش اجتماعی، بین ساختار و پندار، جامعه پذیری سیاسی و پندار و پندار و رفتار سیاسی یک رابطه مستقیم و متقابلی وجود دارد که در صورت موفقیت سیستم اجتماعی در فرهنگ سازی بین آنها مبادله وحدت پرپایی و تعادل و در صورت عدم موفقیت بین آنها عدم تعادل حاکم می گردد. از مهم ترین عوامل جامعه پذیری سیاسی در ایران می توان به خانواده و مساجد به عنوان عوامل اولیه و به مدارس و رسانه های گروهی به عنوان عوامل ثانویه اشاره کرد.
با توجه به وجود سه الگوی مهم فرهنگی در ایران (ایران گرایی، مذهب گرایی و غرب گرایی) حرکت و رفتار حکومت محمدرضا پهلوی و مطالبات مردم با محوریت همین سه الگو بررسی، آزمون و مقایسه شده است.