تذکره دلگشا

حاج علی‌اکبر نواب شیرازی متخلص به «بسمل» و ملقب به «صدر» و «نواب» از شعرا و ادبای عارف و رجال نامدار قرن سیزدهم هجری ایران است که به لحاظ مقام ممتاز ادبی و پایگاه بلند معنوی، سلوک و ارزش والای اجتماعی مورد توجه کامل معاصرانش قرار داشته است. «تذکره دلگشا» از آثاری است که نواب آن را در سال 1237 تألیف کرده است. این کتاب مشتمل است بر شرح احوال و آثار و اشعار شاعران معاصر نواب در قرن سیزدهم هجری به انضمام احوال پادشاه و شاهزادگان قاجار، اوضاع فارس و بعضی وقایع و حالات فرمانفرمایی و ذکر بعضی از بقاع و مساجد و مدارس و عمارات مشهور شیراز. حدود 163 شاعر به ترتیب حروف تهجی آخر از تخلص ایشان و به ملاحظه نام ایشان در این کتاب معرفی شده‌اند. در خاتمه کتاب نیز نواب به شرح مفصل احوال و اشعار خود و در الحاق کتاب نیز که پس از تألیف رساله دلگشا نوشته شده، به ذکر زلزله شیراز در سال 1239 و 1240 پرداخته است.