تاریخ فرهنگی زیدیان طبرستان

درآمدی بر کتاب:
حضور زیدیان در مناطق شمالی ایران خاصه طبرستان و دیلمان که از قرون سوم تا دهم هجری به طول انجامیده، باعث پدید آمدن میراث برباری شده که اکنون به صورت های مختلف همچون میراث مکتوب، بناهای تاریخی باق مانده است. میراث فرهنگی زیدیان ایران در قرون پنجم تا هفتم هجری به واسطه کوشش ها و علاقه زیدیان یمنی به میراث زیدیان ایران پس از قرن دهم هجری و برافتادن مذهب زیدی از مناطق شمالی ایران منجر شد. به واقع در پی وحدت سیاسی زیدیان یمنی و طبرستانی در روزگار ابوطالب اخیر (متوفی ۵۲۰) امام زیدی طبرستانی که امامت او مورد پذیرش زیدیان یمنی قرار گرفت، مراودات میان دو جامعه زیدی ایران و یمن فزونی یافت. روند مذکور در دوران المتوکل علی الله احمد بن سلیمان (متوفی ۵۶۶) ادامه یافت. اما اوج و شکوفایی آن در دوران امام زیدی یمنی المنصور بالله عبدالله بن حمزه (متوفی ۴۱۶) است که در داعیانی نیز برای تبلیغ روانه ایران کرده بود. روند مذکور البته در ادوار بعدی به علت دشواری های جامعه زیدیان یمن و دوری زیدیان طبری از آنها تقریبا متوقف شد. نوشتار حاضر در چند مقاله تنظیم شده و سعی شده تا برخی جنبه های فرهنگی زیدیان طبرستان را مورد پژوهش قرار دهد.