شاهنامه - جلد 1

تصحیح و توضیح واژه ها و معانی ابیات: کاظم برگ نیسی

از دیباچه تا پادشاهی کی قباد

از مقدمه کتاب:
شاهنامه فردوسی در گذر زمان دستخوش دستبردهای گوناگون شده است. این دستبردهای عرضی (تغییر واژه ها و ترکیب ها و به طور کلی روایت بیت و پیش و پس شدن مصراع های آن) و طولی (افزودن بیت هایی بر متن اصلی، و افتادگی، یا شاید حذف بیت هایی از متن)، آشفتگی های بی شماری پدید آورده است، تا آنجا که می توان گفت در میان دستنوشته های برجای مانده از شاهنامه هیچ یک از چنان اعتباری برخوردار نیست که بتوان آن را با اطمینان خاطر به عنوان نسخه اساس درنظر گرفت و از متن آن عدول نکرد. یکی از نمونه های بارز این دستبردها، دیباچه شاهنامه، به ویژه چندین بخش آغازین آن تا پایان ستایش پیامبر اسلام است. متاسفانه دیباچه شاهنامه در ترجمه عربی بنداری نیامده است و روشن نیست که آیا خود او از ترجمه این بخش چشم پوشیده است یا دستنوشته او دیباچه را نداشته است. در دیباچه شاهنامه آشفتگی ها و گسستگی ها و نادرستی ها و حتی تناقض هایی دیده می شود که به هیچ روی نمی توان آنها را به فردوسی نسبت داد. به این موارد در جای خود اشاره شده است...