شیوه های داستان نویسی داستان کوتاه
نویسنده:
سعید فضائلی
امتیاز دهید
بدون تردید داستاننویسی یک هنر است. هنری که برشهایی از زندگی را اخذ میکند و با حفظ الگوی واقعیت به بوتۀ تخیل فرهیختۀ آدمی میسپارند تا بر نهادهای معجزهگونه از آن سر بزند. ثمرهای که محدودههای تنگ واقعیت را در هم میریزد و امکانی وسیعتر برای زندگی پیش روی ما مینهد. داستان را محصول موهبتها بدانیم یا نه، مستلزم تلاشی است سخت و نفسگیر یا به تعبیر کافکا «عرقریزی روح» تا از کار درآید.
متأسفانه کم نیست شمار کسانی که به خلاقیت داستانی به چشم فرایندی مرموز نمینگرند و همۀ اعتقاد خود را پشت واژههایی چون استعداد و قریحه جای میدهند. بدیهی است در زمینۀ هنر داستاننویسی هم حرف اول را شوق و ذوق میزند؛ اما این سخن اصلاً به معنای نفی نقش و اهمیت آموزش نیست. داستاننویس باید مواد و مصالح کارش را بشناسد، باید بداند چه عناصری به تلاش او شکل میدهد و توفیقش متأثر از کاربست کدام اصول است. اندیشۀ کتاب حاضر در پاسخ به این نیاز پدید آمده است، با این هدف و در جستجوی چندسالۀ نگارنده برای دستیابی به بهترین منابع، نشریهای برای نگارنده یافت میشود که تازهترین اطلاعات را در خود داشت و دربردارندۀ مقالاتی بسیار کاربردی و قابل استفاده ویژۀ مخاطب جوان که پس از ترجمه، در سه مجلد تدوین موضوعی شده است و این مجموعه اختصاص به داستان کوتاه دارد. روش کارگاهی آن در جلب نظر خواننده مؤثر است؛ زیرا او را درگیر تعریفها، تاریخچه، نقد و نظرها و بررسیهایی از این قبیل نمیکند. کتاب راهنمایی است که خواننده را از اولین مرحله، یعنی یافتن موضوع و افتتاحیۀ داستان تا مرحلۀ پایان همراهی میکند و به او راهکارهای عملی میآموزد.
فهرست مطالب این کتاب بدین ترتیب است:
دیباچه؛ فصل اول داستان کوتاه چیست: داستان کوتاه چگونه داستانی است؛ چه وقت یک داستان، داستان کوتاه است؛ فصل دوم نویسندۀ داستان کوتاه: اگر میتوانید حس کنید، پس قادرید بنویسید؛ فصل سوم موضوع داستان: یافتن موضوع برای داستان؛ داستانهایتان از کجا سرچشمه میگیرند؛ فصل چهارم واقعیتنمایی داستان کوتاه: زندگیبخشیدن به داستانهای کوتاه؛ نشان دهید، نگویید؛ فصل پنجم افتتاحیه: افتتاحیهها؛ فصل ششم طرح: طرح استخوانبندی داستان؛ فصل هفتم دیدگاه: دیدگاه در داستان کوتاه؛ فصل هشتم زمان در داستان: در یک لحظه به گذشته بازگردید؛ فصل نهم شخصیت: داستان کوتاه به قهرمانان نیرومند زن نیازمند است؛ فصل دهم صحنهپردازی: صحنۀ زنده؛ نقل جزئیات؛ فصل یازدهم توصیف در داستان: توصیف؛ فصل دوازدهم پیشنویس داستان: پیشنویسهای ساده؛ فصل سیزدهم پایان داستان: پایان؛ مآخذ.
بیشتر
متأسفانه کم نیست شمار کسانی که به خلاقیت داستانی به چشم فرایندی مرموز نمینگرند و همۀ اعتقاد خود را پشت واژههایی چون استعداد و قریحه جای میدهند. بدیهی است در زمینۀ هنر داستاننویسی هم حرف اول را شوق و ذوق میزند؛ اما این سخن اصلاً به معنای نفی نقش و اهمیت آموزش نیست. داستاننویس باید مواد و مصالح کارش را بشناسد، باید بداند چه عناصری به تلاش او شکل میدهد و توفیقش متأثر از کاربست کدام اصول است. اندیشۀ کتاب حاضر در پاسخ به این نیاز پدید آمده است، با این هدف و در جستجوی چندسالۀ نگارنده برای دستیابی به بهترین منابع، نشریهای برای نگارنده یافت میشود که تازهترین اطلاعات را در خود داشت و دربردارندۀ مقالاتی بسیار کاربردی و قابل استفاده ویژۀ مخاطب جوان که پس از ترجمه، در سه مجلد تدوین موضوعی شده است و این مجموعه اختصاص به داستان کوتاه دارد. روش کارگاهی آن در جلب نظر خواننده مؤثر است؛ زیرا او را درگیر تعریفها، تاریخچه، نقد و نظرها و بررسیهایی از این قبیل نمیکند. کتاب راهنمایی است که خواننده را از اولین مرحله، یعنی یافتن موضوع و افتتاحیۀ داستان تا مرحلۀ پایان همراهی میکند و به او راهکارهای عملی میآموزد.
فهرست مطالب این کتاب بدین ترتیب است:
دیباچه؛ فصل اول داستان کوتاه چیست: داستان کوتاه چگونه داستانی است؛ چه وقت یک داستان، داستان کوتاه است؛ فصل دوم نویسندۀ داستان کوتاه: اگر میتوانید حس کنید، پس قادرید بنویسید؛ فصل سوم موضوع داستان: یافتن موضوع برای داستان؛ داستانهایتان از کجا سرچشمه میگیرند؛ فصل چهارم واقعیتنمایی داستان کوتاه: زندگیبخشیدن به داستانهای کوتاه؛ نشان دهید، نگویید؛ فصل پنجم افتتاحیه: افتتاحیهها؛ فصل ششم طرح: طرح استخوانبندی داستان؛ فصل هفتم دیدگاه: دیدگاه در داستان کوتاه؛ فصل هشتم زمان در داستان: در یک لحظه به گذشته بازگردید؛ فصل نهم شخصیت: داستان کوتاه به قهرمانان نیرومند زن نیازمند است؛ فصل دهم صحنهپردازی: صحنۀ زنده؛ نقل جزئیات؛ فصل یازدهم توصیف در داستان: توصیف؛ فصل دوازدهم پیشنویس داستان: پیشنویسهای ساده؛ فصل سیزدهم پایان داستان: پایان؛ مآخذ.
دیدگاههای کتاب الکترونیکی شیوه های داستان نویسی داستان کوتاه