تاریخ گیلان

از متن کتاب:
طایفه گیل یا جیل یا گیله یا گیلک و قوم دیلم (امروزه به فتح لام تلفظ می کنند)، دو تیره از ایرانیان آریانژادند که از زمان بسیار قدیم در قسمت غربی ولایات ساحلی بحر خزر ساکن بوده و ایامی که قدرتی بهم می رسانده اند دامنه استیلای خود را از مشرق تا حدود گرگان و از شمال تا ولایت اران (ماوراء ارس) و از جنوب تا حوالی قزوین می کشانده اند.
اراضی ساحلی بحر خزر چنانکه همه می دانیم از لحاظ وضع طبیعی شامل دو قسمت مجزاست: یک قسمت نواحی کوهستانی یعنی دره های سلسله البرز، دیگر قسمت بین دریا و کوه. قسمت اول را جغرافیون و مورخین قدیم کوهستان یا جبل و قسمت دوم را هامون یا سهل می خواندند.
از دو قوم گیل و دیلم، طایفه اول در هامون ساکن بودند و طایفه دوم در کوهستان...