نوشیدنیهای ورزشی و غیر ورزشی

«نوشیدنی‌ ها و عملکرد ورزشی»، «ترکیبات نوشیدنی‌ های ورزشی»،‌ «مضرات و خطرات مرتبط با نوشیدنی‌های ورزشی»،‌ «الکل از دیدگاه علمی» و «سایر نوشیدنی‌ ها» عنوان‌ های پنج فصل کتاب هستند. مخاطبان در این کتاب با نگاه علمی فیزیولوژیکی به اهمیت مصرف مایعات در حفظ سلامت بدن و بهبود عملکرد ورزشکاران، انواع نوشیدنی‌ های ورزشی و انرژی‌زا و ترکیبات آن‌ها، میزان مصرف مایعات و ترکیبات آن‌ها قبل، هنگام و پس از فعالیت‌ های ورزشی مختلف، موارد منع مصرف نوشیدنی‌ های انرژی‌زا، عوارض مصرف بیش از حد کافئین و نوشابه‌ های انرژی‌زا، نوشیدنی‌ های حاوی مواد ضد سرطان (آنتی‌‌ اکسیدان) و انواع چای و ترکیبات آن‌ها و نکات کلیدی در ارتباط با مصرف چای در ورزشکاران و افراد عادی آشنا می‌ شوند. در نخستین فصل کتاب درباره آب‌ های اکسیژن‌دار آمده است: «برخی شرکت‌‌ های تولیدکننده آب‌اکسیژن‌دار شده هستند که مخصوص ورزشکاران است؛ با اهداف افزایش مقدار دریافت انرژی و بهبود عملکرد و کاهش زمان بازیافت. این شرکت‌ ها در آگهی‌ های خود عنوان می‌ کنند که شرایط محیطی ما را از اکسیژن محروم می‌ کنند و منجر به بروز نارسایی‌‌ هایی در دریافت اکسیژن می‌ شوند. اکسیژن با جذب از راه سیستم گوارشی، وارد بدن نمی‌ شود حتی اگر اکسیژن از معده یا روده هم جذب شود باید به قلب و سپس شش‌ ها منتقل شود. بنابراین از نظر علمی افزودن اکسیژن به آب کار بیهوده‌ای است.». در دومین فصل کتاب نویسندگان با اشاره به این مطلب که به دلیل فراگیر نبودن پژوهش‌ هایی که تاکنون روی ویتامین‌ ها انجام شده‌ اند، نوشته‌ اند که در حال حاضر امکان توصیف واکنش‌ های مابین متابولیسم ویتامین‌ ها و عملکرد ورزشی وجود ندارد. برای این منظور،‌ ارزیابی دقیق میزان دریافت ویتامین‌ ها و مواد معدنی،‌ اندازه‌گیری بیوشیمیایی وضعیت ویتامینی بدن و تعیین میزان فعالیت بدنی روزانه موردنیاز است که تاکنون تحقیقات بسیار کمی چنین اطلاعاتی را فراهم کرده‌ اند. در فصل سوم در تشریح «موارد منع مصرف نوشیدنی‌ های انرژی‌زا» آمده است: «به دلیل وجود ترکیباتی از جمله کافئین در نوشیدنی‌ های ورزشی توصیه می‌ شود که کودکان، ‌زنان باردار، کسانی که بیماری‌ های قلبی ـ عروقی کلیوی یا بیماری‌ های کبد،‌ تشنج، دیابت، اختلالات رفتاری و روانی یا پرکاری تیروئید دارند و دارو‌های مشخصی استفاده می‌ کنند، در مصرف این نوشیدنی احتیاط کرده و حتی خودداری کنند،‌ چون ممکن است استفاده از این نوشیدنی‌ ها آنان را در معرض خطر عوارض نامطلوب قرار دهد.». از جمله مباحث مهم در چهارمین فصل کتاب نیز می‌ توان به «متابولیسم الکل» اشاره کرد. در این‌باره می‌ خوانیم: «الکل به وسیله دو آنزیم الکل دهیدروژناز و استالدهید دهیدروژناز، متابولیزه می‌ شود. شروع متابولیسم الکل در کبد و کلیه است، زیرا در این دو عضو آنزیم‌ های الکل دهیدروژناز استالدهید دهیدروژناز و سایر آنزیم‌های لازم وجود دارند و الکل را اکسیده و تبدیل به شکلی می‌ کنند که به‌ عنوان منبع انرژی استفاده می‌شود.». نویسندگان در آخرین فصل کتاب اشاره کرده‌ اند که استفاده از آنتی‌ اکسید‌ان‌ ها برای ورزشکاران به دلیل رفع مسمویت و بهبود متابولیسم انرژی‌ و رفع خطرات ناشی از رادیکال‌‌ های ‌آزاد ضروری است. در دو دهه گذشته شواهد بسیاری نشان داده‌ اند که ورزش‌ های غیرمعمول و شدید موجب به‌هم خوردن تعادل میان تولید رادیکال‌ های آزاد و سیستم‌‌ های ضد اکسایشی بدن می‌ شوند و ورزشکاران را در معرض ابتلا به سرطان و سکته قلبی قرار می‌ دهند.