شرار زندگی: شرح و بررسی تطبیقی اسرار خودی علامه اقبال لاهوری‌

با مقدمه: حسن یوسفی اشکوری‌

اسرار خودی نخستین مثنوی فارسی اقبال است که در سال 1915 میلادی انتشار یافت. اقبال در این نظریه "خودی" را که اساس فلسفه اوست شرح می دهد. فلسفه خودی اقبال آمیزه ای است از عقاید هگل در مورد ایده آلیزم، نظریات فیخته در مورد "من"، عقاید مک تاگارت و سراحمد هندی در زمینه استقلال من دانی در برابر من عالی، عقیده نیچه در مورد ابر انسان، بینش هندوئیزم در خصوص تحری حقیقت، عرفان پویا و واقع نگر مولوی، و بالاخره دیدگاهی که قرآن در مورد جاودانگی "من" آدمی بیان داشته است. اقبال همه این اندیشه ها را در چرخشت ذهن خویش بهم آمیخته و عصاره خاص خود از آن پدید آورده که به فلسفه خودی selfhood philosophy شهرت یافته است. این نظریه که به طور مبسوط در اسرار خودی شرح می شود در تمامی آثار منظوم و منثور وی حضوری موثر دارد؛ به طوریکه خواننده آثارش پیوسته به آن می اندیشد...