مجله خواندنیها - شماره 103 - 25 شهریور 1337

مجله خواندنیها یکی از قدیمی‌ترین مجلات ایرانی بود که انتشار آن از ۱۳۱۹ آغاز شد و تا تابستان ۱۳۵۸ و حدود یک سال و نیم پیش از اعدام صاحب‌امتیاز و مدیر مسئول آن علی‌اصغر امیرانی پیوسته انتشار می‌یافت. امیرانی در سال ۱۳۱۹ موفق شد تا اتاقی اجاره کند و با جمع‌آوری خواندنی‌ترین و جالب‌ترین مطالب چاپ شده در نشریات روز، جزوه خواندنیها را چاپ نماید. در سال اول انتشار، خواندنیها بیشتر شبیه به جزوه بود تا مجله. دوره این سال آنچنان نایاب است که خود امیرانی تنها در اواسط دهه چهل موفق به یافتن مجدد آن شد. در سالهای نخست، خواندنیها نویسنده‌ای بجز امیرانی نداشت. اما بعدها با رونق کار مجله، روز به روز بر تعداد نویسندگان و سردبیران و پرسنل مجله افزوده شد. افرادی چون امیر هوشنگ عسگری، نصرالله شیفته، ایرج نبوی، محمود طلوعی، باقر باباشاه آشتیانی، ذبیح‌الله منصوری، مسعود برزین، حسین مکی، خسرو شاهانی و کریم رشتی زاده مطلب می‌نوشتند. کیفیت مطالب خواندنیها، بارها حرکت سینوسی داشته‌است. از چاپ خاطرات دختران اغفال شده و داستان‌های عامه‌پسند، تا چاپ انتقادات و مقالات صریح و بی‌پرده از دولت، دادگستری، خانواده پهلوی و حتی شخص محمدرضا پهلوی. خواندنیها، در طول دوره انتشار پیش از انقلاب، بارها از سوی ساواک مورد توقیف قرار گرفت. توقیف سال ۱۳۲۱ و ۱۳۴۸ از طولانی‌ترین دوره‌های توقیف مجله بود. خواندنیها برای آخرین بار در مرداد ۱۳۵۸ چاپ شد. توقیف نهایی خواندنیها به خواست خود امیرانی صورت گرفت. با اعدام امیرانی در سال ۱۳۶۰، مؤسسه خواندنیها به حکم دادگاه به مالکیت بنیاد مستضعفان رسید و مصادره شد. تتمه ماشین آلات این مؤسسه در سال ۱۳۶۸ به «شرکت چاپ و نشر سپه» وابسته به بانک سپه فروخته شد و امتیاز خواندنیها برای بنیاد مستضعفان باقی ماند.