عملیات اورامان
امتیاز دهید
نویسنده:
حاجعلی رزم آرا
امتیاز دهید
«عملیات اورامان» عنوان کتابی است از حاج علی ررزم آرا، که در اصل مجموعه یادداشت ها و گزارش هایی است در ۱۸۴ برگ به قطع رحلی از نایب سرهنگ حاج علی رزم آرا، نظامی صاحب نام ایرانی در توصیف بخشی از لشکرکشی ارتش به منطقه اورامان در پاییز و زمستان ۱۳۰۱خ. این اثر دارای یک مقدمه، هفت فصل و فهرست اعلام، تصاویر و نقشههاست.
در مقدمه ای که به قام کاوه بیات در ابتدای کتاب آمده، پس از شرح کوتاهی از مشخصات ظاهری کتاب، که به قلم حاج علی رزم آرا نگاشته شده و عملیات اورامان نام گرفته است، شمایی کلی از وضعیت کردستان به ویژه در سال های پس از کودتای اسفند ۱۲۹۹ ارائه شده است.
بیات در آغاز مقدمه، با بررسی روند شکل گیری ارتش نوین در ایران پس از کودتای اسفند ۱۲۹۹ بیان می دارد: «در حالی که بخش اصلی توجه و توان ارتش نوپای ایران برای حل و فصل مسائلی چون شورش اسماعیل آقا سمکو در آذربایجان غربی و سرکشی جمعی از عشایر لرستان قرار داشت، کردستان کرمانشاه به رغم همجواری با این دول حوزه پرتلاطم و برخورداری از یک زمینه مستعد عشایری با آشوب و نا آرامی حادی روبه رو نبودند.» او در ادامه، به این مهم اشاره می کند که برخلاف اتفاقات و بحران هایی که در آذربایجان و لرستان به وقوع پیوست، دولت مرکزی با چندان دشواری در کردستان و کرمانشاه مواجه نبود. هرچند برخی تحریکات ایل کلهر و سنجابی وجود داشت اما چندان خطرساز نبود.
وی در فراز دیگری از مقدمه اشاره دارد به دخالت های خارجی و به ویژه سیاست های تفرقه افکن و مزورانه ی انگلستان در کردستان ایران و عراق که همانا در جهت حصول منافع خویش و تضعیف بیش از پیش موقعیت امپراتوری عثمانی در منطقه گام برمی داشت و در راستای این سیاست بود که تجزیه ی متصرفات و مناطق تحت نفوذ عثمانی را از اولویت های امور خود قرار داده بود. وی با اشاره به جریان «شیخ محمود برزنجی» و دیگر تحریکات انگلستان در مناطق کردنشین، ریشه ی بسیاری از مشکلات کنونی کردستان را نیز، سیاست های تفرقه افکنانه انگلیس می داند.
کتاب، در حقیقت مربوط به لشکرکشی ارتش به منطقه ی اورامان در غرب استان کرمانشاهان جهت سرکوب روسا و ایل متمرد اورامان در پاییز و زمستان ۱۳۱۰ خورشیدی و روایتی است از سرکوب جعفر سلطان. «این لشکرکشی که آن را می توان آخرین عملیات عمده از رشته لشکرکشی های گسترده دانست که از بدو تاسیس قشون متحدالشکل ایران در سال ۱۳۰۰ بر ضد قدرت های عشایری محلی آغاز شد، عملیاتی بود که بر یک دوره ی چند ساله از فرمانروایی سلاطین اورامان خاندان حاکم محلی پایان داد.»
بیشتر
در مقدمه ای که به قام کاوه بیات در ابتدای کتاب آمده، پس از شرح کوتاهی از مشخصات ظاهری کتاب، که به قلم حاج علی رزم آرا نگاشته شده و عملیات اورامان نام گرفته است، شمایی کلی از وضعیت کردستان به ویژه در سال های پس از کودتای اسفند ۱۲۹۹ ارائه شده است.
بیات در آغاز مقدمه، با بررسی روند شکل گیری ارتش نوین در ایران پس از کودتای اسفند ۱۲۹۹ بیان می دارد: «در حالی که بخش اصلی توجه و توان ارتش نوپای ایران برای حل و فصل مسائلی چون شورش اسماعیل آقا سمکو در آذربایجان غربی و سرکشی جمعی از عشایر لرستان قرار داشت، کردستان کرمانشاه به رغم همجواری با این دول حوزه پرتلاطم و برخورداری از یک زمینه مستعد عشایری با آشوب و نا آرامی حادی روبه رو نبودند.» او در ادامه، به این مهم اشاره می کند که برخلاف اتفاقات و بحران هایی که در آذربایجان و لرستان به وقوع پیوست، دولت مرکزی با چندان دشواری در کردستان و کرمانشاه مواجه نبود. هرچند برخی تحریکات ایل کلهر و سنجابی وجود داشت اما چندان خطرساز نبود.
وی در فراز دیگری از مقدمه اشاره دارد به دخالت های خارجی و به ویژه سیاست های تفرقه افکن و مزورانه ی انگلستان در کردستان ایران و عراق که همانا در جهت حصول منافع خویش و تضعیف بیش از پیش موقعیت امپراتوری عثمانی در منطقه گام برمی داشت و در راستای این سیاست بود که تجزیه ی متصرفات و مناطق تحت نفوذ عثمانی را از اولویت های امور خود قرار داده بود. وی با اشاره به جریان «شیخ محمود برزنجی» و دیگر تحریکات انگلستان در مناطق کردنشین، ریشه ی بسیاری از مشکلات کنونی کردستان را نیز، سیاست های تفرقه افکنانه انگلیس می داند.
کتاب، در حقیقت مربوط به لشکرکشی ارتش به منطقه ی اورامان در غرب استان کرمانشاهان جهت سرکوب روسا و ایل متمرد اورامان در پاییز و زمستان ۱۳۱۰ خورشیدی و روایتی است از سرکوب جعفر سلطان. «این لشکرکشی که آن را می توان آخرین عملیات عمده از رشته لشکرکشی های گسترده دانست که از بدو تاسیس قشون متحدالشکل ایران در سال ۱۳۰۰ بر ضد قدرت های عشایری محلی آغاز شد، عملیاتی بود که بر یک دوره ی چند ساله از فرمانروایی سلاطین اورامان خاندان حاکم محلی پایان داد.»
دیدگاه‌های کتاب الکترونیکی عملیات اورامان