بر ضد روش

بر ضد روش: رئوس یک نظریه‌ی هرج‌ومرج‌گرای دانش (انگلیسی: Against Method) کتابی منتشرشده در سال ۱۹۷۵ درباره‌ فلسفه علم است که پاول فایرابند آن را نوشته‌است، و در آن استدلال می‌کند علم تجربی حیطه‌ای هرج‌ومرج‌محور است، و نه متعین. در بافتار این کتاب، اصطلاح هرج‌ومرج راجع به هرج‌ومرج معرفت‌شناختی است. پاول کارل فایرآبند فیلسوف علم زادهٔ اتریش است، که بیش‌تر به‌خاطر کارش به‌عنوان استاد فلسفه در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی شناخته می‌شود. او چهره‌ای تأثیر گذار در فلسفه علم است که شهرت او بیشتر به دیدگاه خاص او در این حوزه بر می‌گردد که وجود متودولوژی خاص در دانش تجربی (science) را نفی می‌کند. به نظر فایرابند تلاش برای گسترش آزادی و بالندگی و تلاش برای کشف رموز طبیعت و انسان مستلزم طرد هر گونه معیار جهانشمول و هرگونه سنت جزمی است. او معتقد است تفکیک علم از غیر علم نه تنها امری تصنعی بلکه برای پیشرفت دانش هم زیانبار است. فایرابند معتقد است که برای آزمایش یک نظریه یا جهان بینی به نظریه یا جهان بینی کاملاً جدیدی نیاز داریم. تکوین این نظریه جدید زمان زیادی طول می‌کشد و ممکن است هرگز به آخر نرسد.