ملانصرالدین در تبریز

با مطالعه و بررسی کم و کیف پیدایش انقلاب‌ها و تحولات در دنیا و آزادی هایی که ملت‌های ستم‌دیده در مقاطع مختلف، به دست آورده‌اند، به این نتیجه می‌رسیم که نقش مطبوعات در ایجاد دگرگونی‌ها و کسب آزادی‌های اجتماعی و فردی و پاسداری از دستاوردهای آن‌ها، بس مهم و تعیین‌کننده بوده است. لکن برخی از آن‌ها، در یک موقعیت ویژه و شرایط خاصی، پا به عرصه وجود گذاشته و چنان تأثیر شگرفی بر جای نهاده‌اند که رل آن‌ها، بس دگرگون ساز و تحول برانگیز بوده است. یکی از آن جراید تاریخ‌ساز، روزنامه پرمفهوم و پرآوازه “»ملانصرالدین«” است که یکصد سال پیش در سال ۱۹۰۶ میلادی، در روزگاری پر تب و تاب، در آن سوی ارس، اظهار وجود نمود و از همان شماره اول، با انتخاب روش‌های مردمی و تاکتیک‌های انقلابی، توانست به اعماق وجود توده‌های مردم زحمت کش و ستم‌دیده نفوذ کند و چنان شور و شر راه بیندازد که تمام عوامل بازدارنده جوامع آن عصر، با همه توان کمر به نابودی آن ببندند. این عناصر ستمگر دست به دست هم داده و با به کارگیری زر، زور و تزویر به پیکار با ملانصرالدین برخاستند، ولی دست اندرکاران این روزنامه مترقی، چون تصمیم به آگاه کردن مردم و مبارزه با استعمار و استبداد گرفته بودند، در مقابل آن همه مشکلات ایستادند و با انتشار ۲۵ ساله این نشریه انقلابی، آن همه تحولات را سبب گردیدند و در نتیجه نام خود را جاودانه ساختند.