کتاب ماسوله

پایگاه میراث فرهنگی و گردشگری شهر تاریخی ماسوله

درآمد:
سالیان درازیست که مجتمع زیستی ماسوله در دامنه کوههای تالش آرمیده است. این نوشته قصد بررسی های تاریخی و باستانشناسانه ی این مجموعه تاریخی - فرهنگی را ندارد و تنها به این مختصر بسنده میشود که قبل از شکل گیری ماسوله فعلی مردم این سامان در منطقه ای در ۱۰ کیلومتری غربی جاده ماسوله، خلخال که امروزه به کهنه ماسوله معروف است سکنی داشتند و بدلایل گوناگون از این کهنه ماسوله نقل مکان کردند به محل امروزی کوچ نمودند. مکانی که مملو از درختان بلند آزاد و بلوط بود و همین درختان پس از قطع فضای بسیار محدود و مسطح برای ساختمان ها ایجاد نمود و تنه ها و شاخه های آن استخوان بندی اصلی ساختمانها را تشکیل داد.
وضعیت کوهستانی و شیب تند زمین مردم سخت کوش و خلاق آن زمان را به ایجاد فضاهای معماری برانگیخت تا با توجه به کمبود زمین مسطح و شیب زیاد، این مجموعه را به گونه ای بنا کنند تا بیشترین بهره از زمین برده شود. به این دلیل سقف ساختمانها مسطح و به گونه ای طراحی شد تا امکان استفاده از این سطوح به عنوان معبر عمومی، نقاط مکث و ... فراهم آید. بدین ترتیب مجموعه ای اندیشمند و فاخر و بشدت متواضع و بدیع پدید آمد که مرکز تجارت زمان خود و انباشت و توزیع کالا به استانهای همجوار گردید. این شکوفائی مدت چند قرن ادامه یافت تا زمانی که راه های شوسه جدید استفاده از راه کوهستانی را منسوخ نمود مهاجرت افراد متمول نیز به تدریج از سالهای بعد از ۱۳۴۱ شروع و تا زمین لرزه سال ۱۳۶۹ به اوج خود رسید. این مجموعه که گاه به نام شهر، گاه روستا و اغلب به اشتباه شهرک ماسوله خوانده میشود، در سال ۱۳۵۴ با شماره ۱۰۹۰ در فهرست آثار تاریخی ایران به ثبت رسید.